Ceny oleju napędowego i wynikające z tego koszty eksploatacyjne odciskają coraz większe piętno na rentowności firm z branży transportowej. Jest wiele sposobów na ograniczenie zużycia paliwa, a jeden z nich to zastosowanie w pełni syntetycznego oleju do wysokoobciążonych silników Diesla. Jest to prosta inwestycja, w której olej syntetyczny choć droższy od produktu mineralnego, szybko się zwraca i przynosi firmie transportowej wymierne oszczędności.

Na co zużywane jest paliwo?

Paliwo jest głównym kosztem operacyjnym dla właściciela samochodu ciężarowego i managera floty. Około połowa energii wytworzonej podczas spalania oleju napędowego znika w postaci ciepła, a kolejne 15 procent tracimy w procesie tarcia. W rezultacie, jedynie 35% energii paliwa zużywane jest do napędzania pojazdu. Oczywiście tarcia i emisji ciepła nie da się całkowicie wyeliminować, jednak istnieją sposoby na zmniejszenie strat energii i tym samym na obniżenie zużycia paliwa.

Jak tarcie wpływa na zużycie paliwa?

Tarcie występuje zawsze. Jednak są momenty, kiedy ma ono większy wpływ na zużycie paliwa i silnika. Dzieje się tak na przykład podczas eksploatacji ciężarówki w niskich temperaturach. Podczas uruchamiania zimnego silnika tarcie jest tym większe, im niższa temperatura i wyższa  lepkość oleju. Wzrost lepkości oleju może też być spowodowany utlenianiem, zanieczyszczaniem i starzeniem oleju szczególnie w przypadku jazdy wymuszającej częste zatrzymywanie się i ruszanie. Prowadzi to do zwiększenia zużycia paliwa.

Innym przykładem znacznego wpływu tarcia na zużycie paliwa jest tarcie pomiędzy elementami silnika. Może do tego dochodzić podczas uruchamiania silnika, gdy olej jest zbyt lepki, by zostać przepompowanym lub w wysokich temperaturach, gdy olej nie jest dość lepki, by wytworzyć film olejowy i odseparować od siebie części silnika, a tym samym odpowiednio je zabezpieczyć. Z punku widzenia zużycia paliwa, powinno wybierać się klasę lepkości oleju optymalną – możliwie najniższą dla danego zastosowania, ale zapewniającą efektywną eliminację tarcia.

Rysunek 2 przedstawia zależność pomiędzy lepkością oleju, a tarciem. Pokazuje optymalną lepkość, przy której ogólne tarcie w silniku zostaje ograniczone dzięki zrównoważeniu tarcia wewnętrznego (związanego z lepkością oleju) i zewnętrznego (pomiędzy elementami silnika).

Ile można zaoszczędzić?

Biorąc pod uwagę, jak olej może wpłynąć na zużycie paliwa, najważniejszym czynnikiem jest kontrola lepkości. Utrzymanie optymalnej lepkości niezależnie od warunków eksploatacyjnych pozwala zminimalizować  tarcie w silniku i obniżyć zużycie paliwa. W przypadku niskich temperatur i jazdy wymagającej częstego hamowania i ruszania, istnieje duży potencjał oszczędności paliwa. Dodatkowe oszczędności może zapewnić stosowanie wielosezonowego oleju silnikowego z niskim indeksem poprzedzającym „W”. Na przykład, stosowanie oleju 5W-XX, takiego jak Mobil Delvac 1 LE 5W-30, zapewni większe oszczędności paliwa niż w przypadku stosowania lepkości 15W-XX. Oszczędności może zapewnić wielosezonowy olej z niższą klasą lepkości w wysokich temperaturach. Na przykład stosowanie oleju o klasie lepkości XW-30 w porównaniu do XW-40 daje większe szanse na oszczędności. Dodatkowo, te dwa sposoby oszczędzania paliwa mogą być stosowane jednocześnie. Używając olej o oznaczeniu SAE 5W-30 rezultaty będą jeszcze lepsze.

Warto również podkreślić, że lepkość może wraz z upływem czasu wzrosnąć z powodu starzenia środka smarnego oraz jego zanieczyszczenia. Cząstki sadzy, zanieczyszczenia i produkty starzenia oleju mogą doprowadzić do jego „zgęstnienia”. To może powodować wyższe zużycie paliwa, jak również obniżyć właściwości ochronne oleju. Dlatego olej powinien zostać opracowany tak, aby był odporny na działanie czynników powodujących wzrost lepkości (gęstnienie) w tym spowodowane obecnością sadzy lub utlenianiem oleju. Jeżeli olej jest w stanie utrzymać pierwotną lepkość, wówczas pozwala nam zaoszczędzić paliwo pomiędzy wymianami oleju. Utrzymywanie optymalnej lepkości może mieć największy wpływ na oszczędności w zużyciu paliwa, ponieważ odgrywa ona ważną rolę we wszystkich warunkach pracy.

Testy Mobil Delvac na torze w Millbrook

Syntetyczny olej Mobil Delvac 1™ LE 5W-30 wyraźnie zdystansował produkty mineralne podczas testów zużycia paliwa w ośrodku Millbrook w Wielkiej Brytanii. Tym samym udowodnił, że spełnia wymagania współczesnych, zaawansowanych technicznie silników. Niezależne testy wykazały 2,9 proc. spadek zużycia paliwa po zmianie olejów mineralnych na produkty syntetyczne w układzie napędowym. W testach zużycia paliwa w trybie jazdy autostradowej brały udział dwa pojazdy ciężarowe Iveco Eurocargo 75E16 EEV Euro V, obciążone do 50% dopuszczalnej masy (około 6,2 tony). Silnik pojazdu był smarowany olejem Mobil Delvac 1 LE 5W-30. Z kolei do smarowania tylnych osi i skrzyni biegów wykorzystano Mobilube 1 SHC 75W-90. Spadek zużycia paliwa zaobserwowano, porównując syntetyczne środki smarne z olejem mineralnym 15W-40 w silniku, mineralnym 85W-140 w tylnym moście oraz mineralnym 80W-90 w skrzyni biegów. Ewentualne korekty dotyczyły sytuacji, w których zmiany w środowisku testowym miały statystycznie istotny wpływ na oszczędność paliwa.

Zmiana wyłącznie oleju silnikowego na produkt syntetyczny także oznacza mniejsze spalanie. W tym przypadku oszczędność paliwa podczas testów w trybie jazdy autostradowej wyniosła 1,8 proc. W testach na torze Millbrook brały udział dwa pojazdy ciężarowe Volvo FM440 Euro V, obciążone do 75% dopuszczalnej masy całkowitej (około 32 tony). Statystycznie istotne zmniejszenie zużycia paliwa przez pojazdy Volvo zaobserwowano porównując olej syntetyczny Mobil Delvac 1 LE 5W-30 z produktem mineralnym o lepkości 15W-40. Korekty dotyczyły sytuacji, w których zmiany w środowisku testowym miały statystycznie istotny wpływ na oszczędność paliwa. Ograniczenie zużycia paliwa jest uzależnione od rodzaju pojazdu/sprzętu, temperatury zewnętrznej, warunków jazdy oraz lepkości oleju.

Zdobywanie przewagi na rynku

Poprzez przejście na syntetyczny, wysokowydajny olej przeznaczony dla pojazdów ciężarowych, taki jak Mobil Delvac 1 LE 5W-30, właściciele pojazdów i managerowie flot mogą zwiększyć oszczędności paliwa oraz wydłużyć życie pojazdów, co pozwala im uzyskać przewagę na dzisiejszym, konkurencyjnym rynku usług transportowych. Co więcej, stosowanie syntetyków to również wyraz większej troski o środowisko naturalne. Dłuższe okresy międzyserwisowe oznaczają mniej odpadów takich jak zużyte filtry czy przepracowane oleje, które koniecznie muszą zostać oddane do profesjonalnej utylizacji.