Uruchomienie tzw. Inteligentnych Systemów Transportowych, w skrócie ITS, w polskich miastach spełniło przede wszystkim dwa zadania – usprawniło komunikację publiczną i zachęciło mieszkańców do zrezygnowania z własnych pojazdów na rzecz transportu zbiorowego. Warto zwrócić też uwagę, że realizując te dwa cele, samorządu poprawiły też komfort życia mieszkańców w jeszcze jednym aspekcie – poprawie jakości powietrza w mieście.

– Podstawowym miernikiem skuteczności ITS jest lepsza organizacja przejazdów środków komunikacji miejskiej i skrócenie czasu podróży. Z naszych obserwacji wynika, że po uruchomieniu inteligentnego zarządzania ruchem, czas przejazdu zmniejsza się średnio o ok. 40%, a na niektórych trasach nawet o 70%. W wielu przypadkach dzięki temu mieszkańcy, korzystając z transportu publicznego, mogą dotrzeć do celu szybciej niż własnym pojazdem, więc przesiadają się na autobus czy tramwaj. To istotnie zmniejsza emisję spalin, a także hałas w mieście. W końcu po ulicach jeździ przez to mniej pojazdów prywatnych – mówi Waldemar Matukiewicz, Wiceprezes Zarządu Sprint S.A.

Jak ITS zmniejsza ślad węglowy?

Przyjrzyjmy się zatem, jak to wygląda w liczbach. W Polsce zarejestrowanych jest 12,1 tys. autobusów. Oznacza to, że dzięki lepszej organizacji ruchu, dziennie trafia do atmosfery co najmniej 500 kg CO mniej. To tyle, ile powstaje przy spalaniu 10 ton węgla. Dla porównania – w skali rocznej to tyle, co emituje 730 domów jednorodzinnych w okresie grzewczym. A tlenek węgla to tylko jedna szkodliwa substancja emitowana przez autobusy. Jak to wygląda w szczegółach? W poniższej kalkulacji analizujemy wydzielanie PM 2.5, PM 10 oraz CO, czyli zanieczyszczeń tworzących m.in. smog.

Według danych amerykańskich ekspertów (agencja EPA) 1 autobus miejski wydziela w ciągu minuty na samym tylko biegu jałowym:

• 0,018 g PM 2.5,
• 0,019 g PM 10,
• 0,624 g CO.

Zatem przy założeniu, że wykonuje on 10 kursów dziennie, które zostały skrócone przez ITS o średnio 1:41 min. (analiza Politechniki Wrocławskiej po wprowadzeniu ITS przez Sprint S.A. w Bielsku-Białej), ilość emitowanych przez jeden pojazd substancji w ciągu dnia zmniejsza się co najmniej o:

• 1,212 g PM 2.5
• 1,279 g PM 10
• 42,02 g CO

Nawet przy założeniu, że tylko 75% zarejestrowanych w Polsce autobusów kursuje każdego dnia, to jest to i tak spory „oddech” dla naszego otoczenia.

– Proszę też zwrócić uwagę na jeszcze dwa czynniki. Powyższe analizy dotyczą pracy silnika na biegu jałowym, a w czasie jazdy wydziela się o wiele więcej szkodliwych substancji. Zatem skrócenie przejazdu ma tym większy wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy. Co więcej, zauważyliśmy, że we wspomnianej w przykładzie Bielsku-Białej, ITS miał nie tylko pozytywny wpływ na czas przejazdu autobusów, ale też samochodów prywatnych. Także on zmniejszył się o ok. 20%, więc i ich emisja spadła – dodaje Waldemar Matukiewicz ze Sprint S.A.

Częścią ITS są też inteligentne parkingi

W wielu przypadkach wraz z wprowadzeniem nowej organizacji przejazdów komunikacji miejskiej, miasta decydują się w ramach szeroko pojętego ITS, usprawnić także system parkowania w mieście, wprowadzając monitoring zajętości miejsc. Jego zadaniem jest bieżące zliczanie wolnych i zajętych miejsc na ulicach, parkingach przy centrach przesiadkowych i innych zarządzanych przez samorząd lokalizacjach. W praktyce wygląda to zazwyczaj tak, że na parkingach montowane są czujniki wykrywające pojazdy lub kamery sprawdzające zajętość każdego miejsca. Oprócz tablic informacyjnych wyświetlających dostępność miejsc na ulicach i parkingach samorządy mogą też uruchomić aplikację, dzięki której jeszcze przed wyjściem z domu można sprawdzić, gdzie najszybciej znajdziemy wolny postój. W ten sposób mieszkańcy mogą szybko i łatwo sprawdzić, dostępność wolnych miejsc parkingowych.

– Także ten element ITS ma pozytywny wpływ na środowisko. Kierowcy nie muszą krążyć w poszukiwaniu miejsc, więc czas pracy ich pojazdów automatycznie się skraca. Zauważyliśmy, że inteligentne parkingi pozwalają zmniejszyć udział pojazdów poszukujących miejsca na postój w ogólnym ruchu aż o 40% – mówi Waldemar Matukiewicz ze Sprint S.A.