Założenia i wyzwania, jakie niesie ze sobą Rozporządzenie o Infrastrukturze Paliw Alternatywnych (AFIR), rozmieszczenie infrastruktury ładowania przy drogach sieci bazowej TEN-T, rozwój rynku paliw alternatywnych i działania GDDKiA w kontekście AFIR – to niektóre z tematów, które pojawiły się podczas zorganizowanego przez GDDKiA spotkania z podmiotami z rynku paliw alternatywnych.

W spotkaniu, które zorganizowane zostało 19 października br. w formule hybrydowej, wzięło łącznie udział ok. 80 osób. Byli wśród nich m.in. przedstawiciele przedsiębiorstw z branży paliwowo-energetycznej oraz organizacji branżowych z tego sektora. W wydarzeniu uczestniczyli też przedstawiciele Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a także Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Urzędu Dozoru Technicznego, Transportowego Dozoru Technicznego oraz pracownicy GDDKiA.

– Aby sprostać wyzwaniom w obszarze rozwoju paliw alternatywnych należy skonsolidować siły, wiedzę i doświadczenie wszystkich zaangażowanych podmiotów, ale przede wszystkim też postawić na racjonalność działań. Tylko kompleksowe podejście i skupienie się na wspólnym celu przynieść może wymierne efekty. Jedynym słusznym kierunkiem jest rozwój paliw alternatywnych, ale aby to miało miejsce musimy mieć stabilną infrastrukturę energetyczną odpowiedniej mocy – powiedział Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

AFIR to Rozporządzenie o Infrastrukturze Paliw Alternatywnych. W ostatnim czasie w dokumencie zaszły zmiany, które dotyczą wymagań dla infrastruktury ładowania dla pojazdów ciężkich i dostępności stacji ładowania o określonej mocy do końca 2027 roku. Zwiększone zostały maksymalne odległości pomiędzy stacjami z 60 km do 100/120 km i wprowadzono również możliwość budowania stacji ładowania w odległości do 3 km od najbliższego zjazdu z sieci TEN-T.

GDDKiA zaprezentowała wyniki dotychczasowych postępowań przetargowych na dzierżawę Miejsc Obsługi Podróżnych (MOP) z uwzględnieniem wymagań AFIR. Działania te będą kontynuowane z uwzględnieniem wymogów obowiązkowych i fakultatywnych w kolejnych postępowaniach przetargowych na dzierżawę nieruchomości pod budowę MOP z funkcjami komercyjnymi.

Uwzględniając wymagania AFIR ogłoszone zostały kolejne postępowania przetargowe na budowę MOP z funkcjami komercyjnymi w 15 lokalizacjach. Mowa tutaj o drogach ekspresowych S8 (pięć lokalizacji), S12 i S17 (cztery lokalizacje) oraz S16 (sześć lokalizacji). W prowadzonych postępowaniach przetargowych na dzierżawę i budowę MOP-ów kat. II i III wprowadzone zostały wymogi w zakresie zapewnienia przez dzierżawców stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Tym samym w przypadku nowych umów dzierżawy tych MOP-ów, zapewnienie punktów do obsługi pojazdów elektrycznych będzie obowiązkowe. W przypadku MOP-ów, które zostały wydzierżawione przed wprowadzeniem tego wymogu, koncerny paliwowe z własnej inicjatywy podejmują działania w zakresie udostępnienia infrastruktury dla pojazdów elektrycznych. +

Obecni dzierżawcy 47 MOP-ów wyższej kategorii już zapewniają możliwość naładowania pojazdów elektrycznych, przy czym na czterech z nich funkcjonuje po dwóch operatorów stacji ładownia. Na 13 MOP-ach kategorii I są już stacje ładowania, a do końca 2023 roku planowane jest uruchomienie następnych 42 stacje ładowania. Uzależnione jest to m.in. od terminów przyłączenia do sieci energii elektrycznej przez Operatora Sieci Dystrybucyjnej i wyników przeprowadzenia badań technicznych przez Urząd Dozoru Technicznego.

Pomimo obecnego braku regulacji prawnych dot. budowy stacji wodorowych GDDKiA przewidziała w obecnych umowach dzierżawy możliwość posadowienia takiej infrastruktury. W przypadku wprowadzenia w przyszłości warunków technicznych w tym zakresie dopuszcza się możliwość posadowienia infrastruktury do tankowania pojazdów osobowych i ciężarowych napędzanych wodorem, nie później niż po 24 miesiącach od dnia podjęcia takiej decyzji. Stacje wodorowe mogą być wybudowane przez dzierżawcę.

Należy pamiętać, że GDDKiA nie ma możliwości samodzielnego budowania i obsługi infrastruktury paliw alternatywnych. W ramach posiadanych kompetencji może jedynie prowadzić postępowania przetargowe na dzierżawę terenu pod budowę takiej infrastruktury przez podmioty zewnętrzne. Realizacja jest więc uzależniona od zainteresowania ze strony rynku.

Podczas spotkania wybrzmiała konieczność opracowania optymalnego scenariusza rozmieszczenia infrastruktury ładowania na MOP znajdujących się przy drogach w ramach sieci bazowej TEN-T. Niezbędne jest oszacowanie kosztów i czasu realizacji projektu poprzez analizę infrastruktury elektroenergetycznej pod kątem możliwości zasilenia wskazanych MOP zgodnie z wymaganiami AFIR – huby ładowania bardzo dużych mocy plus ładowanie indukcyjne. To ważne z uwagi na zmiany w branży motoryzacyjnej, która coraz bardziej stawia na tego typu rozwiązania oraz rozwój flot samochodów elektrycznych w firmach transportowych, zwłaszcza transport ciężarowy jest tu przyszłością. Ważne jest jednak przy tym zmniejszenie wysokich kosztów inwestycji w infrastrukturę dla paliw alternatywnych, które obecnie są niewspółmierne do wynikających z nich korzyści