W weekend tj. w nocy z 26 na 27 października przestawiamy zegarki na czas zimowy (z godziny 3 na godzinę 2). Co w sytuacji zmiany czasu letniego na zimowy powinni zrobić kierowcy, aby mieć pewność, że ewidencja czasu pracy będzie poprawna, a co najważniejsze zgodna z prawem? Na co powinni uważać, jeśli w godzinach pomiędzy 2, a 3-cią będą prowadzić pojazd z tachografem? Na te i inne pytania odpowiadają eksperci Ogólnopolskiego Centrum Rozliczania Kierowców (OCRK).

Zmiana czasu z letniego na zimowy wydaje się mało istotną sprawą, ale brak jej zaznaczenia na wykresówce może stać się podstawą dla Inspekcji Transportu Drogowego do nałożenia mandatu na kierowcę (100 zł za każdą wykresówkę, ale nie więcej niż 1000 zł). Warto, aby osoby zarządzające firmą transportową i spedytorzy uświadamiali swoich kierowców o konieczności wprowadzenia ewentualnych zmian. W szczególności dotyczy to pojazdów, które są wyposażone tachografy analogowe.

Tachograf analogowy – zmiana czasu

Nadal na drogach możemy spotkać pojazdy wyposażone w tachografy analogowe, pomimo że od 1 maja 2006 roku wszystkie nowo zarejestrowane samochody powinny być wyposażone w rejestratory cyfrowe. Dlatego wyjaśnimy, jak zmienić godzinę w ich przypadku. W tachografie na tarczki bieżącą godzinę można przestawić samodzielnie. W wielu urządzeniach analogowych nie da się jednak przestawić godzin wstecz, więc trzeba będzie w nich przekręcić zegar o 23 godziny do przodu. W sytuacji, kiedy kierowca ma wątpliwości, jak to zrobić, najlepiej, aby sięgnął po instrukcję obsługi i zapoznał się z procedurą postępowania. Eksperci OCRK zalecają, aby czas zmieniać przed pierwszym ruszeniem pojazdem po odpoczynku dobowym w niedzielę. Nie należy zmieniać czasu bezpośrednio o godzinie 3 na 2-gą, ponieważ może to spowodować zdublowanie aktywności na wykresówce.  Zalecamy również odnotowanie na odwrocie wykresówki, że nastąpiła zmiana czasu. Ta informacja będzie przydatna dla kontrolujących czas pracy kierowcy.

Tachograf cyfrowy – zmiana czasu

Kierowcy, który jeżdżą pojazdem wyposażonym w tachograf cyfrowy nie muszą się przejmować zmianą czasu. Dana są w nim bowiem rejestrowane na podstawie uniwersalnego czasu UTC (Coordinated Universal Time) – bez przesunięcia czasowego lato/zima. Czas UTC w tachografie może zmienić wyłącznie warsztat kalibrujący tachograf. Jedyna korekta jaką może dokonać kierowca to +/- 1 minuta raz w tygodniu. W ten sposób niwelowane są drobne różnice czasowe między wieloma pojazdami w firmie. W przypadku większych rozbieżności konieczna jest wizyta w serwisie tachografów.

W tachografie cyfrowym jest jednak możliwość zmiany tzw. czasu lokalnego, który wyświetla się na głównym ekranie tachografu i najczęściej jest oznaczony piktogramem „kropki”. Jeśli zmiana czasu lokalnego nie nastąpi automatycznie warto wejść w menu tachografu „Wpisz -> Pojazd -> Czas lokalny” lub „Ustawienia -> Czas lokalny” i zmienić czas na właściwy. Czas lokalny jest używany dla ułatwienia pracy kierowcy, np. po to, żeby wpis manualny był wykonywany wg. czasu polskiego i nie trzeba było w pamięci przeliczać godzin.

O czym należy pamiętać?

Do kwestii zmiany czasu należy podejść ostrożnie, aby nie wpaść w pułapkę. Cofnięcie czasu nie oznacza, że kierowca może jechać dodatkową godzinę ekstra czy, że może dłużej pracować. Należy przestrzegać wszystkich reguł jak dotychczas. Przykładowo od rozpoczęcia do zakończenia pracy kierowcy (w przypadku odpoczynku dziennego skróconego) nie może minąć więcej niż 15 godzin – podczas kontroli będzie liczony rzeczywisty upływ czasu. Oznacza to, że jeśli kierowca rozpocznie pracę o godzinie 20:00 w sobotę (26 października 2019) to zakończenie pracy przypada najpóźniej na godzinę 10:00 w niedzielę. Jest to wyjątek ze względu na zmianę czasu, gdyż w inne dni mógłby pracować do 11-tej.

Zmiana czasu – jak długo jeszcze?

W ubiegłym roku przeprowadzone zostały otwarte konsultacje publiczne, w wyniku których zdecydowana większość respondentów (84%) opowiedziała się za rezygnacją ze zmiany czasu. Jako główny przyczynek wskazywano negatywne doświadczenia ze zmianami czasu (76% wszystkich odpowiedzi). Konsultacje odbyły się na ogromną skalę – wzięło w nich udział aż 4,6 mln obywateli państw członkowskich. W efekcie głosowania KE zajęła się  przygotowaniem projektu zakładającego rezygnację ze zmiany czasu. Został on przekazany państwom członkowskim we wrześniu 2018 r. i zakładał rezygnację ze zmian czasu od 1 kwietnia 2019 r., z możliwością dokonania jeszcze dodatkowej zmiany czasu jesienią w 2019 r. przez państwa, które ostatecznie zdecydują się na czas zimowy. [W marcu 2019 r. Parlament Europejski zatwierdził przepisy znoszące zmianę czasu w państwach unijnych od 2021 roku. Wydawałoby się więc, że wszystko jest na najlepszej drodze do przyjęcia stałego czasu. Jednak w Radzie UE zdecydowana większość stolic nie popiera tego pomysłu. Pomimo że propozycja KE zakładała przeprowadzenie zmian w sposób skoordynowany między sąsiadującymi krajami, to stolice przekonują, że taka operacja jest trudne z punktu widzenia niektórych sektorów gospodarki. Projekt został ostatecznie zamrożony i obecnie jest rozpatrywany na poziomie grup roboczych.