Firma AS-PL powiększyła ofertę o kolejne produkty. Do bazy złożonej z ponad 24 000 pozycji asortymentowych dodano 100 modeli czujników NOx, które można już zamawiać na stronie internetowej. Czym są sensory używane w układach SCR i dlaczego ostatnio stały się tak popularne?

Ekologia i układ SCR

Zanieczyszczenia powietrza to temat, który od wielu lat wywołuje spore kontrowersje. Wyniki badań Europejskiej Agencji Środowiskowej z 2022 roku jasno wskazują, że to właśnie transport drogowy, a dokładniej pojazdy z silnikiem diesla, powodują największe zagrożenie. Jednym z najgroźniejszych związków, który przedostaje się do atmosfery, jest tlenek azotu. W reakcji z tlenem tworzy trujący dwutlenek azotu.

Według Komisji śledczej ds. pomiarów emisji w sektorze motoryzacyjnym każdego roku dwutlenek azotu powoduje 400 000 przedwczesnych zgonów w całej Unii Europejskiej. Problem jest poważny, co zauważa również Parlament Europejski, który stale zaostrza wymogi dotyczące norm emisji szkodliwych tlenków azotu. Aby im sprostać, producenci szukają różnych rozwiązań. Jednym z nich jest montaż specjalistycznych systemów, które pomagają znacząco ograniczyć emisję trujących związków do atmosfery.

Jednym z takich systemów jest SCR (Selective Catalytic Reduction). Układ ten odpowiada za zmianę cząstek tlenku azotu na wodę i azot poprzez wstrzyknięcie roztworu AdBlue do katalizatora SRC. Jednym z elementów systemu są czujniki NOx montowane bezpośrednio w układzie wydechowym. Odpowiadają one za stałe mierzenie stężenia tlenków azotu w gazach spalinowych. Pozyskane dane przesyłane są do modułu i na ich podstawie kontroluje się pracę silnika oraz dozowanie AdBlue.

Budowa i działanie czujników NOx

Czujniki NOx są bardzo ważnym elementem systemu selektywnej redukcji katalitycznej (SCR). Warto wiedzieć, z czego są zbudowane, aby móc jeszcze lepiej zrozumieć ich rolę w procesie redukcji emisji tlenków azotu.

Typowy sensor składa się z:

• Sondy pomiarowej z czujnikiem elektrochemicznym (w jego skład wchodzą dwie komory pomiarowe)
• Przewodu łączącego sondę z modułem sterującym
• Modułu przetwarzającego dane z sondy
• Gniazdka łączącego czujnik z komputerem ECU
• Czujniki NOx, są jednym z ważniejszych elementów skomplikowanego układu SCR.

Umiejscowienie czujników NOx w układzie wydechowym na wejściu i wyjściu układu SCR, możliwy jest stały pomiar stężenia szkodliwych substancji. Do pierwszego czujnika trafia próbka pomiarowa gazu spalinowego, która przeszła już proces oczyszczania w układzie DOC/DPF. Czujnik NOx na wyjściu ma za zadanie monitorować działania katalizatora SCR, który powinien redukować ilość trujących związków do określonego poziomu. Na podstawie obu pomiarów, obliczana jest wymagana ilość wstrzyknięcia mocznika (AdBlue), aby jak najbardziej obniżyć zawartość szkodliwych substancji.

Usterki sensorów NOx

Jednym z najczęstszych problemów jest niesprawna pompa AdBlue odpowiedzialna za odpowiednie ciśnienie wstrzykiwanego mocznika oraz awaria grzałki zbiornika AdBlue. Kolejnym powszechnym problemem jest osadzanie się sadzy na elemencie pomiarowym, spowodowanym np. niską jakością paliwa czy zwiększonym zużyciem oleju silnikowego.
Stan sensorów NOx często zależy od działania innego podzespołu.

Z uwagi na bardzo delikatną konstrukcję, pojawić się mogą także uszkodzenia mechaniczne lub elektryczne. Otarcia przewodów, zwarcie czy uderzenia np. małym kamieniem może znacznie uszkodzić sensor. Wilgoć również wpływa na stan przewodów, przez co może dojść do skorodowania niektórych elementów i uszkodzenia elektroniki. Do listy winnych uszkodzenia czujnika należy dodać także sam mocznik. Wykorzystywanie płynu AdBlue nieznanego pochodzenia czy jego niska jakość sprawi, że czujnik, jak i prawdopodobnie cały układ SCR będzie wymagał wymiany.

Do objawów uszkodzonego czujnika NOx zaliczyć można:

• Wahania prędkości obrotowej podczas rozruchu zimnego silnika
• Większe zużycie benzyny
• Zwiększona konsumpcja oleju silnikowego
• Szarpanie podczas ruszania
• Problemy z układem DPF

Jak uchronić się przed awarią? Warto przy okazji rocznego przeglądu zwrócić uwagę na wtyczki oraz stan układu wydechowego. W przypadku większej awarii, aby całkowicie wykluczyć problem związany z sensorem, konieczna będzie diagnostyka komputerowa. Naprawę czujnika powinien wykonywać specjalista dysponujący odpowiednim sprzętem.

Czujników NOx nie powinno się upychać podczas przechowywania, nie można ich wiązać, zginać i skręcać. Nie można ich również malować, myć wodą czy otwierać. Zakazany jest także kontakt czujników z rozpuszczalnikami i innymi środkami chemicznymi.

Obecnie w stałej ofercie AS-PL znajduje się 100 czujników NOx, a kolejne będą systematycznie dodawane, aby zapewnić dostęp do produktu.