Rajd Dakar jest niezwykle wymagającym przedsięwzięciem nie tylko dla kierowców ale także dla mechaników czy tunerów. Polacy z firmy TechTIR brali udział w przygotowaniu trzech ciężarówek biorących udział w tegorocznej edycji. Na czym polegały modyfikacje? Jakie osiągi mają dakarowe ciężarówki?

Kto stoi za modyfikacją ciężarówek na Rajd Dakar?

TechTIR to działająca od 2020 roku w Pszczynie firma zajmująca się chip tuningiem samochodów ciężarowych popularnych marek, świadcząca usługi programowania oraz fachowej diagnostyki pojazdów. Korzeni TechTIRu można szukać w firmie Techline, która istnieje na rynku od 2005 roku i zajmuje się naprawą i programowaniem sterowników silnikowych. Właścicielem obu firm oraz autorem i głównym projektantem wszystkich rozwiązań jest Bartosz Woźnikowski, 44-letni mieszkaniec Pszczyny, który elektroniką interesuje się od wczesnego dzieciństwa.

Ekologia, ekonomia, moc! Choć nie oczywiste, to jest to motto firmy TechTIR, której wszystkie działania mają na celu ochronę środowiska i dbanie o planetę. Techtir cały czas pracuje nad modyfikacją oprogramowania samochodów ciężarowych w celu zmniejszenia emisji spalin i zwiększenia wydajności.

Na czym polega przygotowanie ciężarówki do startu w Dakarze?

Rozwiązania opracowane przez Bartosza Woźnikowskiego i jego zespół programistów zostały wykorzystane w trzech pojazdach, które wzięły udział w rajdzie DAKAR 2023. Zespół TechTIR był odpowiedzialny za tuning silnika w dwóch pojazdach Tatra i jednym Fordzie. Odpowiednio zmodyfikowano również okablowanie pojazdów, aby sprostać wymaganiom nowego set-upu.
Należy zaznaczyć, że omawiane samochody są ciężarówkami wyścigowymi i zostały zaprojektowane od podstaw. Samochody zostały zbudowane przez czeską firmę FeshFesh, która od lat bierze udział w tych zawodach. W tym roku cała ich praca skupiła się na dopracowaniu podwozia i karoserii. Stworzenie jednego pojazdu tego typu wymaga około roku ciężkiej pracy kilku zespołów projektowych. Naukowcy i studenci z Politechniki Brneńskiej również uczestniczyli w rozwoju samochodów rajdowych, a w szczególności w testowaniu i optymalizacji systemu zarządzania pracą silnika

Jak poradziły sobie ciężarówki przygotowane przez TechTIR i FeshFesh?

Tatra Jamal Evo III była prowadzona przez litewski zespół w składzie Vaidotas Paškevičius, Tomaš Gužauskas i Slavomir Volkov. Samochód wyposażony był w silnik o mocy 950 KM i maksymalnym momencie obrotowym 4,000 Nm sprzężony z manualną skrzynią biegów. Zespół #514, prowadzony przez Vaidotasa Pashkevichiusa, wygrał ostatni, 14. etap rajdu i zajął 17. miejsce w klasyfikacji generalnej.
Polsko-czeski zespół w składzie Tomas Vrátný, Jaromír Martinec i Bartłomiej Boba przejechał pustynię samochodem Tatra Jamal Evo I z automatyczną skrzynią biegów, silnikiem o mocy 950 KM i maksymalnym momentem obrotowym 4,500 Nm. Załoga Tomáša Vrátnego zajęła 9. miejsce w klasyfikacji generalnej.

Hiszpańska ekipa zasiadła za kierownicą FORD CARGO EVO I zaprojektowanego przez Techtir i Fesh Fesh. Samochód, ze względu na niepełnosprawność kierowcy Alberta Llovera, miał “pedały” gazu i hamulca przy kierownicy. Wraz z nim jechała jego siostrzenica Margot Llovera oraz mechanik i kierownik operacyjny zespołu Fesh Fesh – Petr Vojkovsky. Po poważnym wypadku na pierwszym etapie, hiszpański zespół prowadzony przez Alberto Lloverę musiał niestety zrezygnować z udziału w tegorocznym Dakarze.

Jakie modyfikacje wprowadzono w Dakarowych ciężarówkach?

Pod względem mechanicznym wszystkie modyfikacje zostały przeprowadzone przez firmę FeshFesh. Przeprojektowano wałek rozrządu, wtryskiwacze, turbosprężarkę, tłoki, kolektory dolotowe i wydechowe.

Zadaniem firmy TechTIR było stworzenie rozwiązania do zarządzania silnikiem. Z podstawowej specyfikacji silnika o mocy ok. 460 KM udało się dojść do wartości w przedziale 900-950 – 1100 KM.

W samochodzie Tatra Jamal Evo I wprowadzono następujące modyfikacje:

• Zmiana ustawień silnika, w tym wtryskiwaczy, w celu uzyskania właściwego dozowania paliwa i charakterystyki silnika, który w normalnej pracy kręci się do 2000 obr/min. Konieczne było podniesienie obrotów do 2500-2600 obr/min, więc zmieniono całą charakterystykę silnika.
• Silniki te normalnie osiągają maksymalny moment obrotowy przy 1600 obr/min. Konieczne było przesunięcie maksymalnego momentu obrotowego tak, aby silnik osiągał go przy 2400 obr/min.
• W związku ze zmianą prędkości obrotowej silnika, należało przeprogramować automatyczną skrzynię biegów, aby działała poprawnie w całym rozszerzonym zakresie obrotów. Miało to zapewnić, że skrzynia zmieniła bieg w optymalnym momencie – nie za niskim ani nie za wysokim.
• Silniki otrzymały całkiem inną turbosprężarkę od tej, która jest montowana seryjnie, więc oprogramowanie musiało uwzględnić jej charakterystykę. Przy tak mocnych jednostkach do zasilania turbiny potrzebna jest znaczna ilość spalin. Dlatego też, zawór wastegate został wbudowany w niestandardowe turbo, aby umożliwić ujście nadmiaru powietrza.
• Techtir wyprodukował również sterowanie zaworem wastegate, aby maksymalnie wykorzystać zmodyfikowaną turbosprężarkę.

Dzięki tym modyfikacjom uzyskano liniową, bezstopniową charakterystykę w całym zakresie pracy silnika, co pozwoliło na płynną pracę całego układu napędowego i dostarczenie większej mocy.

Firma Techtir przygotowała kompleksowe oprogramowanie dla samochodów wyścigowych, które uwzględnia wszystkie zmiany mechaniczne wprowadzone w samochodach przez FeshFesh. Zastosowane oprogramowanie uwzględniło wszystkie modyfikacje mechaniczne, co zaowocowało większą mocą, wyższym użytecznym zakresem obrotów, a także bardziej efektywnym przeniesieniem momentu obrotowego.

Jeden z opisanych wyżej pojazdów wkrótce przyjedzie do Polski. Będzie atrakcją finału konkursu AUTO FACHMAN, skierowanego dla młodzieży ze szkół technicznych.