Opony do samochodów ciężarowych to rodzina opon stworzona do ciężkiej pracy. Mimo konstrukcyjnych podobieństw do ogumienia osobowego, jest między nimi wiele różnic.

Opony na osiach ciągników siodłowych i naczep muszą być przygotowane na trudne warunki pracy, a w zależności od osi, muszą spełniać inne zadania. Wszystkie muszą być jednak wytrzymałe ze względu na duże przebiegi oraz nacisk na osie.

Mimo, że radialna konstrukcja tych opon zbliżona jest do budowy ogumienia osobówek, to konstrukcja wewnętrzna i mieszanki używane w produkcji różnią się od siebie. Ta różnica wynika przede wszystkim z aspektów związanych z eksploatacją. Waga opony ciężarowej przyjmuje nawet dziesięciokrotnie większe wartości niż waga opony kompaktowego samochodu osobowego.

Typy opon

Podstawowe typy opon do samochodów ciężarowych to: opony na oś przednią (kierowaną), opony na oś napędową, opony na oś naczepową, opony na wszystkie osie (all-axle).

Opony montowanie na przedniej osi odpowiadają za stabilność jazdy. Na stabilność tych opon wpływa ich żebrowa budowa bieżnika, charakteryzująca się równoległymi do osi jazdy rowkami, których kształt przypomina literę S. Opony na oś kierowaną cechują się także niskimi oporami toczenia i wysokim poziomem dystrybucji ciepła na zewnątrz opony.

Zadaniem kolejnych opon, montowanych na osiach napędowych, jest przenoszenie mocy silnika, która wynosi zazwyczaj około 400-700 KM, a to nieporównywalnie więcej niż w przypadku standardowych silników samochodów osobowych. Opony montowane na osi napędowej odpowiadają również za zapewnienie pojazdowi optymalnej trakcji. Na właściwości trakcyjne wpływa ich rzeźba bieżnika, a ta charakteryzuje się ożebrowaniem kostkowym.

Opony stosowane na osiach naczepowych odpowiadają one za przenoszenie ciężarów. Budowa ich bieżnika przeważnie jest żebrowa, jednak dla najtrudniejszych warunków zastosowanie znajduje także rzeźba mieszana – klockowo-żebrowa.

W autobusach i specjalistycznych pojazdach budowlanych stosuje się opony uniwersalne (all-axle), które można montować na wszystkich osiach. Zarówno prowadzącej, napędowej oraz wleczonej.

Podział na podstawie rodzaju wykonywanej pracy

Oferowane są opony na trasy dalekobieżne, przeznaczone dla ruchu regionalnego, autobusowe i do pracy w mieście, w warunkach budowlano-drogowych oraz na bezdroża, czyli tzw. off-road. W każdym z rodzajów opon występuje także podział na poszczególne osie. Ponadto w samochodach ciężarowych stosuje się często ogumienie zimowe, szczególnie we flotach jeżdżących w trasy zagraniczne do państw gdzie są wymogi jazdy na oponach zimowych (3PMSF) lub M+S dla pojazdów ciężarowych.

– Dzięki m.in. zastosowaniu dobrych opon kierowcy stają się bardziej pewni, ich pojazdy mogą zahamować na czas, a koszty paliwa i eksploatacji obniżają się – podkreśla Piotr Sarnecki, Dyrektor Generalny Polskiego Związku Przemysłu Oponiarskiego. – Warto pamiętać, że opony stanowią ok. 5 proc. kosztów firm transportowych, ale odpowiadają za ok. 40 proc. wszystkich kosztów operacyjnych flot – dodaje.

Eksploatacja

We flocie ciężarowej najważniejszą kwestią jest bezpieczeństwo i efektywność, dlatego tak wiele uwagi poświęca się nawykom prawidłowej eksploatacji opon. Prawidłowa eksploatacja ma wpływ na szybkość zużycia opon oraz ilość zużywanego paliwa. Głównymi zagrożeniami, którym co dzień stawiają czoła pracownicy transportu ciężarowego są przeciążenia, czyli nadmierne obciążanie opon, które znacznie przekracza wartości dopuszczalne w indeksach nośności opony.

Bardzo ważną rolę odgrywa również prawidłowy poziom ciśnienia, ponieważ zbyt niskie jest powodem nadmiernego przegrzewania się opon i zmęczenia struktury konstrukcyjnej opony. Zbyt wysokie natomiast skutkuje gorszą przyczepnością – opona nieprawidłowo odciska się na podłożu. Dlatego rekomendowane jest montowanie czujników ciśnienia i temperatury w kołach.

Innymi czynnikami, które negatywnie wpływają na opony są: brak lub złe wyważenie kół (kół ciężarowych się nie wyważa, albo jedynie proszkowo, jest to inne wyważenie niż osobówkach), zły stan techniczny pojazdu – m.in. niesprawne zawieszenie, wadliwy układ hamulcowy oraz zbieżność lub rozbieżność kół, nieprawidłowa technika jazdy, wysoki środek ciężkości i agresywne nawierzchnie. Jednak najczęstszą przyczyną nieprawidłowego zużywania się opon jest wypadkowa kilku z wyżej wymienionych zagrożeń.