Od połowy lutego zaczną obowiązywać zmiany przepisów dotyczących zasad przejazdu pojazdów nienormatywnych, wyposażenia pojazdów pilotujących oraz prawach i obowiązkach pilotów. Sprawdzamy zakres modyfikacji tych przepisów oraz ich wpływ na pilotaż pojazdów nienormatywnych.

Spis treści:

• Ile pojazdów ma pilotować pojazd nienormatywny?
• Typ auta dla pilotującego oraz jego oznakowanie
• Jakie wyposażenie musi mieć pojazd pilotujący?
• Obowiązki i prawa pilota podczas pilotowania pojazdu
• Co grozi za złamanie tych przepisów?

Zmiany, które wejdą w życie 16 lutego br., zostały opublikowane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dn. 8 listopada 2023 roku w sprawie pilotowania pojazdów nienormatywnych. O ich wprowadzenie od wielu lat zabiegało Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracodawców Transportu Nienormatywnego.

Ile pojazdów ma pilotować pojazd nienormatywny?

Wspomniane rozporządzenie między innymi określa liczbę pojazdów pilotujących przejazd pojazdu nienormatywnego w zależności od jego wymiarów. Jeden taki pilot wystarczy, gdy pojazd nienormatywny przekracza wszystkie lub tylko jedną z poniższych wartości:

• długość – 23 m,
• szerokość – 3.2 m,
• wysokość – 4.5 m,
• rzeczywista masa całkowita – 60 t.

Natomiast dwa pojazdy pilotujące, z których jeden porusza się przed, a drugi z tyłu pojazdu nienormatywnego, są konieczne, kiedy jego wymiary przekraczają chociażby jedną z poniższych wartości:

• długość – 30 m,
• szerokość – 3.6 m,
• wysokość – 4.7 m
• rzeczywista masa całkowita – 80 t.

Co więcej, dwa pojazdy pilotujące są niezbędne również wtedy, gdy pojazdy nienormatywne poruszają się w kolumnie.

Typ auta dla pilotującego oraz jego oznakowanie

Zgodnie z § 3. opisywanego Rozporządzenia pojazd pilotujący musi być autem:

• o DMC do 3,5 t,
• vanem, pojazdem wielozadaniowym lub pickupem,
• o wysokości do 1,7 metra (bez uwzględnienia wysokości urządzeń sygnalizujących).

Pojazd pilotujący musi posiadać również stosowne oznakowanie. Wymagany jest napis “PILOT” na przedniej masce, przednich bocznych drzwiach i tylnej klapie lub drzwiach pojazdu. Obowiązkowe są także pasy barwy białej i czerwonej w tych samych miejscach, co napis.

Jeżeli wymiary maski uniemożliwiają jednoczesne umieszczenie napisu “PILOT” i pasów, z tych drugich można zrezygnować. Ponadto nowe przepisy nie wymagają tablicy informacyjnej, którą dotychczas należało umieszczać na dachu pojazdu.

Jakie wyposażenie musi mieć pojazd pilotujący?

Obowiązkowe wyposażenie pojazdu pilotującego znalazło się w ust. 4 § 3. Chodzi o:

• dwa światła z przodu i dwa z tyłu pojazdu, umożliwiające wysyłanie przerywanego strumienia świetlnego o barwie żółtej,
• urządzenia łączności radiowej z pojazdami pilotowanymi. Co najmniej jedno z nich musi być przenośne,
• urządzenia nagłaśniające,
• co najmniej cztery pachołki drogowe U-23 o wysokości minimum 75 cm,
• tarczę, służącą do zatrzymywania pojazdów,
• latarkę sygnalizacyjną o czerwonej barwie światła do wydawania sygnałów innym uczestnikom ruchu w warunkach niedostatecznej widoczności,
• wysokościomierz z możliwością pomiaru co najmniej 5 m,
• taśmę mierniczą o długości co najmniej 30 m.

Obowiązki i prawa pilota podczas pilotowania pojazdu

Ustawa o ruchu drogowym umożliwia pilotowi pojazdu nienormatywnego kierowanie ruchem drogowym, czyli zatrzymywanie, przekierowywanie i wydawanie dyspozycji oraz poleceń wszystkim użytkownikom ruchu, w tym również pieszym.

Oznacza to, że nawet przejazd pojazdu nienormatywnego na czerwonym świetle nie stanowi wykroczenia, ponieważ instrukcje pilota mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi. W tym zakresie uprawnienia pilota są w praktyce takie same jak policjanta.

Nowe przepisy nakładają jednak na pilota także dodatkowe obowiązki. Staje się on bowiem odpowiedzialny za organizację przejazdu pojazdu nienormatywnego zgodnie z warunkami zezwolenia na ten przejazd lub wydanymi przez zarządcę drogi (np. mostu czy wiaduktu).

Pilot zobligowany jest także do bezpośredniego nadzoru zarówno nad przejazdem, jak i postojem pojazdów nienormatywnych. Do jego obowiązków należy kierowanie ruchem drogowym. W obliczu ryzyka powstanie poważnego utrudnienia w ruchu drogowym lub zagrożenia jego bezpieczeństwa, pilot może podjąć decyzję o wstrzymaniu pilotowania.

Co grozi za złamanie tych przepisów?

Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów, dotyczących przejazdów pojazdów nienormatywnych oraz ich pilotowania, są poważne. Ustawodawca przewidział bowiem 3000 zł kary za brak wymaganej liczby pojazdów, wykonujących pilotaż oraz 2000 zł za brak obowiązkowego wyposażenia lub oznakowania takiego pojazdu. Taki sam mandat grozi pilotowi, który wykonuje tę czynność bez posiadania wymaganego szkolenia.