Zmiany unijnego taryfikatora naruszeń w transporcie drogowym dotyczą nie tylko aktualizacji kategorii wykroczeń, ale również konsekwencji ich popełnienia. Sprawdzamy zmiany w tych obszarach i wyjaśniamy, jaki wpływ będą one miały na funkcjonowanie firm transportowych.

Spis treści:

• Od kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
• Co zmieni się w tabeli naruszeń?
• Nowe konsekwencje naruszeń w transporcie drogowym
• Jak działa rating firm transportowych?

Nowy taryfikator naruszeń wprowadza surowsze kary, nowe kategorie wykroczeń oraz modyfikacje systemu ratingowego, który zmieni dotychczasowe zasady oceniania firm transportowych. Nowelizacja przepisów ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz ograniczenie nieuczciwej konkurencji. W tym artykule opisujemy najważniejsze zmiany oraz ich konsekwencje dla przewoźników.

Od kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?

Zmiany unijnego taryfikatora naruszeń w transporcie drogowym opublikowano w Dzienniku Unii Europejskiej w treści Dyrektywy Komisji (UE) 2024/846. Stała się ona nowelizacją dyrektywy 2006/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Na wprowadzenie w życie nowych przepisów państwa członkowskie mają czas do 14 lutego 20245 roku.

Nowy taryfikator zharmonizuje regulacje w obrębie UE, które aktualnie w wielu krajach są rozbieżne. Przy okazji znacznie zaostrzy kary za naruszenia przepisów, mających bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo w transporcie. Pośrednio zmianom ulegną, również dotychczasowe procedury kontrolne przewoźników, którzy popełniają najwięcej wykroczeń. W wyniku częstszych kontroli mogą oni liczyć się z ewentualnym ryzykiem utraty licencji.

Co zmieni się w tabeli naruszeń?

Nowelizacja przepisów wprowadza do unijnego taryfikatora naruszeń trzy główne klasyfikacje wykroczeń, za popełnienie których przewoźnik otrzymuje punkty karne:

• poważne (PN),
• bardzo poważne (BPN),
• najpoważniejsze (NN).

Nowe przepisy do kategorii najpoważniejszych naruszeń klasyfikują na przykład:

• przekroczenie dziennego czasu jazdy o 50% lub tygodniowego o 25%,
• brak organizacji powrotu kierowców do domu lub siedziby przewoźnika w kraju rejestracji działalności,
• instalacja i korzystanie z tachografu nieposiadającego homologacji,
• posiadanie w pojeździe urządzeń zakłócających pracę tachografu,
• jazda na karcie kierowcy fałszywej lub należącej do innej osoby.

Za poważne naruszenie uznano między innymi brak pokrycia kosztów zakwaterowania kierowców poza pojazdem, brak wpisu przekroczenia granicy oraz oznaczenia kraju rozpoczęcia i zakończenia pracy. Dodatkowo po 31 grudnia 2024 r. obowiązkowe stanie się okazanie zapisów tachografu z ostatnich 56 dni przed kontrolą.

Nowe konsekwencje naruszeń w transporcie drogowym

Nowelizacja unijnego taryfikatora naruszeń w transporcie drogowym zalicza kategoryzację wykroczeń do ratingu przewoźników. W efekcie za popełnienie naruszeń firma transportowa otrzyma:

• 90 pkt za naruszenie z kategorii najpoważniejszej (NN),
• 30 pkt za bardzo poważne wykroczenie (BPN),
• 10 pkt za poważne naruszenie (PW),
• 1 punkt za naruszenie najmniejszej wagi (kategoria NMW).

Po wejściu w życie nowych przepisów każde naruszenie przepisów zostanie odnotowane na koncie przewoźnika, które wykorzystywane jest przez służby kontrolne między innymi do określenia ogólnego stopnia ryzyka przedsiębiorstwa.

Jak działa rating firm transportowych?

Rating firm transportowych jest opracowywany między innymi na podstawie historii naruszeń, popełnionych przez przewoźnika w okresie ostatnich dwóch lat. W wyniku zastosowania algorytmów, uwzględniających także inne informacje o firmie transportowej, system ratingowy klasyfikuje przewoźników na cztery kategorie:

• szarą, w której znajdują się firmy dotąd nieoceniane pod kątem zgodności z przepisami transportu drogowego,
• zieloną, obejmującą przewoźników, który zgromadzili maksymalnie 100 pkt i uznawani są za podmioty niskiego ryzyka,
• pomarańczową, do której należą firmy transportowe z liczbą punktów w zakresie od 101 do 200, postrzegane jako podmioty średniego ryzyka,
• czerwoną, dla przewoźników, którzy w ciągu ostatnich 2 lat dobyli ponad 201 pkt i z tego powodu uznawani są za firmy wysokiego ryzyka.

Regularne popełnianie najpoważniejszych wykroczeń skutkować będzie wszczęciem postępowania dotyczącego oceny dobrej reputacji firmy transportowej. W efekcie tej procedury przewoźnik może stracić licencję, czyli w praktyce możliwość wykonywania transportów.

Biorąc pod uwagę fakt przypisania do najpoważniejszej kategorii naruszeń dotyczących bezpieczeństwa oraz uczciwej konkurencji i poważne konsekwencje regularnego łamania tych przepisów, można przypuszczać, że nowelizacja unijnego taryfikatora przyniesie spodziewany efekt.