Niektórzy mówią o zużywaniu oleju przez turbosprężarkę inni, że turbosprężarka bierze olej, jeszcze inni, że turbo „puszcza olej”, można też mówić o wyciekach oleju z turbosprężarki. W codziennej pracy mechanika jest to jedna z najczęstszych przyczyn potencjalnej awarii, z którą zgłaszają się klienci. Aby wyjaśnić zjawisko wycieków oleju, należy najpierw wspomnieć o budowie turbosprężarki, a konkretnie z czego się składa i jak działa jej system uszczelnienia.


Kiedy turbosprężarkę leżącą na stole warsztatowym zalejmy olejem blokując spływ oleju, nikogo nie powinien zdziwić fakt, że olej wydostanie się z korpusu środkowego zarówno na stronę ssąca jak i na stronę turbiny. Aby turbosprężarka zaczęła być szczelna musi pojawić się ruch obrotowy oraz ciśnienie w korpusach po stronie spali jak i powietrza. Podczas prawidłowej pracy systemu, ciśnienia te są zawsze większe niż ciśnienie oleju, które wynosi około 1 bar po przepracowaniu na łożyskach.

Z uwagi na ogromne prędkości obrotowe sięgające 250.000 obr/min oraz panujące w turbosprężarce temperatury, po stronie spalin sięgające nawet 1.200 stopni Celsjusza, typowe uszczelki olejowe (O-ring) nie mogą i nie są używane do budowy turbosprężarek. Nie mniej budowa systemu uszczelnienia turbo jest dość prosta. Zarówno po stronie powietrza jak i turbiny działa tzw. odrzutnik oleju wraz z pierścieniem uszczelniającym i dopiero podczas ruchu obrotowego wałka turbosprężarki siła odśrodkowa odrzuca olej na zewnątrz do specjalnych przestrzeni olejowych, który grawitacyjnie spływa do miski olejowej. Zamontowany stalowy pierścień uszczelniający dociskany ciśnieniem spalin dodatkowo uszczelnia system. Dokładnie takie samo zjawisko możemy zauważyć po stronie powietrza, różnica jest tylko w budowie odrzutnika oleju który jest w budowany w tzw. płytę tylną lub jest zupełnie oddzielnym podzespołem.

Powyższe rozwiązania techniczne nie pozwalają by podczas prawidłowego działania i sprawnej, czyli bez uszkodzonego systemu ułożyskowania turbosprężarki, olej wydostawał się z turbiny. Pojawiające się wycieki oleju nie są same w sobie przyczyną lecz symptomem wskazującym możliwość wystąpienia prawdziwej przyczyny. Najczęstszymi przyczynami wycieku oleju z turbosprężarki, ale nie związanymi z jej awarią, są:

Nie prawidłowo działający system odpowietrzania układu korbowego.
Część ssąca turbosprężarki i nie tylko zasysa powietrze ale równocześnie pomaga odprężać skrzynię korbową. Bardzo często nieprawidłowe separowanie oleju w odmie skutkuje pojawieniem się oleju na kole kompresji turbosprężarki i dalej w intecoolerze. Jednak to nie turbosprężarka jest za to odpowiedzialna.

Przedmuchy silnika.
Ogólnie wiadomo, że olej opuszcza turbosprężarkę grawitacyjnie spływając do miski olejowej. Dodatkowo ruch tłoków powoduje powstawanie podciśnienia które ułatwia jego spływ. Już niewielkie zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej blokuje swobodny spływ oleju z turbosprężarki i jego wyciek szczególnie na stronę układu wydechowego naszego auta. Na zwiększenie ciśnienia w skrzyni korbowej ma wpływ: przenikanie gazów przez pierścienie zaworów, przenikanie gazów przez prowadniki zaworów czy też przenikanie gazów pomiędzy tłokiem a cylindrem.

Inne często banalne zjawiska blokujące swobodny spływ oleju z turbosprężarki
Może to być zbyt wysoki poziom oleju w silniku, który blokuje jego swobodny spływ do miski olejowej. Niedrożny przewód spływu oleju, który może być zagięty lub zanieczyszczony przez stary spalony olej, zmniejszając jego przekrój.
Nie rzadko nieprawidłowo dobrana uszczelka jest przyczyną wycieku oleju z turbosprężarki . Za mała średnica uszczelki skutecznie blokuje spływ oleju doprowadzając do wycieku oleju zarówno na stronę spalin jak i kompresji.

Omawiając wcześniej prawidłowe działanie systemu uszczelnienia turbosprężarki wspominaliśmy jak ważne jest pojawienie się odpowiedniego ciśnienia w korpusach po stronie powietrza oraz spalin, bez których nasze turbo nie będzie szczelne. Szczególnie to drugie jest bardzo ważne w kontekście wycieków oleju z turbosprężarki. Wielu z nas bardzo często spotyka się usługami typu wycięcie katalizatora czy tez filtra cząstek stałych. Należy pamiętać, że usunięcie jakichkolwiek elementów z układu wydechowego samochodu powoduje zmianę ciśnienia spalin w układzie wydechowym, które najczęściej doprowadza do wycieków oleju z turbosprężarki, gdyż takie działania zaburzają jego prawidłową pracę.

Jak można zauważyć nie tylko awaria turbosprężarki jest przyczyna jej wycieków, ale bardzo często są to zjawiska w ogóle nie związane z turbosprężarką. Dlatego tak ważna jest właściwa diagnoza postawiona prze mechanika. Znalezienie właściwej przyczyny wycieków pozwoli zaoszczędzić czas pracy mechanika, ale przede wszystkim pieniądze wydane na wymianę nowego turbo.

Artykuł przygotowany na podstawie materiałów Inter Cars SA.