Efekty prac nad wdrożeniem Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem Drogowym na razie pozostają prawie niezauważone. Jednak osiągnięcie pełnej sprawności tego systemu przyniesie zauważalne korzyści każdemu kierowcy. W 2023 roku planowane są ważne etapy uruchomieniowe, dlatego piszemy o tym, co warto wiedzieć o KSZRD.

Spis treści:

• Korzyści z uruchomienia KSZRD
• Czym jest Krajowy System Zarządzania Ruchem Drogowym?
• Jakie urządzenia wchodzą w skład KSZRD?
• Na jakim etapie jest wdrożenie KSZRD?

Trudno zaprzeczyć, że informacja o tym, co dzieje się na drodze, jest kluczowa dla bezpieczeństwa ruchu. Natomiast na komfort jazdy wpływa odpowiednie wykorzystanie tego rodzaju danych. Krajowy System Zarządzania Ruchem będzie realizował zadania z obu tych obszarów. Sprawdzamy, co warto wiedzieć o KSZR?

Korzyści z uruchomienia KSZRD

Krajowy System Zarządzania Ruchem Drogowym dostarczy informacji o sytuacji na monitorowanych odcinkach dróg w czasie rzeczywistym. To umożliwi zarządcy drogi zwiększenie bezpieczeństwa jej użytkowników np. poprzez szybkie zawiadomienie odpowiednich służb o nieoczekiwanych zdarzeniach. Informacje o utrudnieniach, zatorach lub nawet planowanych pracach będą pojawiały się na tablicach i znakach, zamontowanych w pasie drogowym, dzięki czemu kierowcy będą mieli więcej czasu na prawidłową reakcję na zagrożenie.

Co więcej, połączenie KSZRD z sygnalizacją świetlną oraz wykorzystanie mobilnych znaków o zmiennej treści, tablic VMS oraz znaków pryzmatycznych, umożliwi usprawnienie ruchu drogowego. System automatycznie zlokalizuje oraz poinformuje operatora np. o kolizji na autostradzie lub drodze szybkiego ruchu. Za pomocą wymienionych elementów KSZRD możliwe będzie szybkie wytyczenie objazdu i przekazanie informacji o nim do kierowców praktycznie w czasie rzeczywistym. To zminimalizuje tworzący się zator. W konsekwencji ruch będzie odbywał się płynnie, a odpowiednie służby łatwiej dotrą na miejsce zdarzenia.

Czym jest Krajowy System Zarządzania Ruchem Drogowym?

Projekt KSZRD jest częścią realizacji Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem, który docelowo obejmie swoim zasięgiem najważniejsze odcinki dróg w całym kraju, w szczególności autostrady i drogi ekspresowe. System będzie umożliwiał m.in. w czasie rzeczywistym:

• sterowanie ruchem na poszczególnych pasach,
• podawanie informacji o wolnych miejscach parkingowych,
• informowanie kierowców o odcinkowym czasie przejazdu.

Natomiast Krajowy System Zarządzania Ruchem Drogowym jest kluczowym projektem realizowanym w ramach prac nad KSZR, który obejmie ponad 1100 km dróg, czyli ok. 28% długości sieci bazowej TEN-T znajdującej się na terenie Polski. Realizacja KSZRD przewiduje zarówno instalację konstrukcji wsporczych pod tablice zmiennej treści i znaki pryzmowe, ich montaż, a także przygotowanie całej infrastruktury teletechnicznej oraz połączenie jej z już istniejącymi instalacjami, często korzystającymi ze starszych technologii.

Docelowo KSZRD obejmie swoim zasięgiem szlak transportowy z Gdańska na Czechy i Słowację, który biegnie przez Warszawę, Łódź i okolice Katowic oraz rozgałęzia się do Wrocławia. Sterowanie ruchem na drogach A2, S7 i S8  w województwie mazowieckim umożliwi Centralny Projekt Wdrożeniowy. Natomiast cztery Regionalne Projekty Wdrożeniowe obejmą odpowiednio:

• na terenie woj. pomorskiego i warmińsko-mazurskiego drogi S6 i S7,
• w woj. łódzkim odcinki dróg A1 i A2,
• w woj. śląskim trasy A1, A4, S1,
• Autostradową Obwodnicę Wrocławia A8 i A4 w woj. dolnośląskim i opolskim.

Jakie urządzenia wchodzą w skład KSZRD?

Korzyści, które oferować będzie KSZR, zapewnią urządzenia działające w ramach właśnie Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem Drogowym. Nie bez powodu jest on największym projektem ITS (Inteligentnego Systemu Drogowego) realizowanym w Europie. W jego skład wchodzić będzie ponad 3500 urządzeń takich, jak:

• kamery,
• znaki zmiennej treści,
• czujniki monitorujące parametry ruchu drogowego,
• stacje meteorologiczne, śledzące stan nawierzchni,
• podzespoły systemu komunikacyjnego.

Szczególnie ważne są tablice VMS oraz znaki pryzmatyczne. Pierwsze instalowane są zwykle na bramownicach nad pasami ruchu i służą do wyświetlania rysunków oraz komunikatów za pomocą diod LED. Znaki pryzmatyczne (PVMS) są podobne do zwyczajnych znaków drogowych, ale mogą prezentować jedną z trzech ustalonych wcześniej informacji. Posiadają bowiem elementy ruchome o przekroju trójkąta, których obrót umożliwia zmianę nadawanego znaku. Pamiętajmy, że stosowanie się do znaków prezentowanych zarówno na  tablicach świetlnych, jak i za pomocą PVMS, jest obowiązkiem każdego kierowcy.

Na jakim etapie jest wdrożenie KSZRD?

KSZRD jest realizowany przy współfinansowaniu na poziomie 85% z UE w ramach programu CEF (ang. Connecting Europe Facility). W 2021 roku zakończono przygotowywanie dokumentacji systemu centralnego, kluczowego elementu KSZR oraz infrastruktury sprzętowej, telekomunikacyjnej i energetycznej. Natomiast w 2022 roku oddano do użytku Krajowe Centrum Zarządzania Ruchem (KCZR) w Warszawie oraz jego regionalny odpowiednik (RCZR), zlokalizowane we Wrocławiu.

Na III i IV kwartał 2023 roku zaplanowano wdrożenie rozwiązań teleinformatycznych oraz ich integrację  z urządzeniami już zamontowanymi w pasie drogowym, które umożliwiają zbieranie informacji o ruchu i warunkach pogodowych oraz sterowanie ruchem. Jednocześnie kontynuowane są rozpoczęte w ubiegłym roku testy poszczególnych modułów.