Z najnowszych badań wynika, że w 2028 roku będzie brakowało dwa razy więcej kierowców niż obecnie. Wyniki tych obliczeń szokują, gdy uwzględnimy aktualną liczbę wakatów w zawodzie. Sprawdzamy, ilu kierowców zabraknie, dlaczego wciąż jest ich mało i co można zrobić, aby nie dopuścić do zapaści branży transportowej, którą może spowodować brak tych kluczowych pracowników?

Spis treści:

• IRU: brakuje ponad 3 milionów kierowców
• Dlaczego truckerów jest za mało?
• Czy wzrośnie zapotrzebowanie na kierowców?
• Ilu truckerów będzie brakowało w 2028 roku?
• Jak odwrócić obecny trend?

Wiele firm transportowych ma trudności z utrzymaniem obecnych kierowców, o zatrudnieniu nowych nie wspominając. I chociaż pensja w tym zawodzie niektórym wciąż wydaje się wyjątkowo atrakcyjna, to jednak dla większości truckerów ma już drugorzędne znaczenie. Do wykonywania tego zawodu zniechęca wiele czynników. W efekcie sytuacja staje się coraz bardziej skomplikowana, a eksperci przestrzegają, że w bliskiej przyszłości truckerów będzie jeszcze mniej.

IRU: brakuje ponad 3 milionów kierowców

Według raportu Międzynarodowej Unii Transportu (IRU), zatytułowanego The truck driver profession in Europe: access and attractiveness w 2022 roku w Europie brakowało od 380 do 425 tys. kierowców, z czego:

• ok. 80 000 w samej tylko Polsce,
• 60 – 70 tys. w Wielkiej Brytanii,
• 57 – 80 tys. w Niemczech
• 34 tys. we Francji.

Wspomniany raport przypominał, że do 2026 r. ok. 30% dzisiejszych kierowców odejdzie na emeryturę, co przy tak niskimi współczynniku zastępowalności, może w Europie skutkować nawet 2 mln wakatów w tym zawodzie.

Badanie to dotyczyło jednak Europy, a tymczasem w skali ogólnoświatowej jest znacznie gorzej. Najnowszy raport IRU zawiera dane dotyczące sytuacji na rynku pracy w branży transportowej 36 krajów. Wynika z niego, że już w 2023 roku na całym świecie brakowało ponad 3 mln kierowców. Prognozy, zawarte w opracowaniu tych badań są więcej niż pesymistyczne.

Dlaczego truckerów jest za mało?

Kierowców brakuje coraz więcej z różnych powodów, a wspomniane przejście na emeryturę wcale nie jest najpoważniejszym z nich. Co ciekawe, z raportu PITD Zarobki kierowców zawodowych w Polsce wynika, że swoją pracę pozytywnie ocenia 80% respondentów. Niestety, według tego badania prawie 69% kierowców nie otrzymuje żadnych benefitów, poza standardowym uposażeniem.

To właśnie brak dodatkowych motywatorów jest wymieniany jako jedna z głównych przyczyn tak dużej liczby wakatów w tym zawodzie. Tuż obok znajduje się kiepska infrastruktura, która nie nadąża za potrzebami kierowców. Chodzi o fatalne warunki na przydrożnych parkingach, niewystarczającą liczbę MOP-ów i brak bezpieczeństwa w punktach postoju. Co ciekawe, polska infrastruktura tego typu uznawana jest za najlepszą w całej Europie, a najgorzej sytuacja wygląda w Niemczech i Francji.

Mogłoby się wydawać, że skoro brakuje tylu rodzimych kierowców, ich miejsca zajmą cudzoziemcy. Faktycznie, w 2022 roku wydano aż o 56% więcej świadectw kierowcy, niż dwa lata wcześniej. Jednak truckerzy z Ukrainy, Białorusi i innych krajów wschodnich, pracujący dotąd w Polsce, coraz częściej ruszają na zachód Europy.

Czy wzrośnie zapotrzebowanie na kierowców?

Europejskie gospodarki napędza konsumpcja. Nawet trendy takie, jak promocja naprawialnego sprzętu AGD, noszenie odzieży używanej czy ponowne wykorzystywanie starych przedmiotów, które aktualnie zyskują na popularności, w dłuższej perspektywie nie zmniejszą zapotrzebowania na nowe dobra. Popyt na nie będzie rósł, a wraz z nim zapotrzebowanie na dostawców towarów.

Coraz częściej słyszymy również o planach reindustrializacji Europy, również w kontekście ochrony europejskich rynków przed gospodarczą ekspansją Chin i innych azjatyckich państw. Przykładem może być chociażby koncepcja budowy kopalni litu w niemieckim Altenbergu. Surowiec ten wykorzystuje się do budowy akumulatorów, służących do zasilania elektrycznych pojazdów, co oczywiście wiąże się z popularną dekarbonizacją gospodarki UE. Rozwój przemysłu wymienia się więc, jako kolejny czynnik, który w nieodległej przyszłości będzie zwiększał liczbę zleceń transportowych.

Ilu truckerów będzie brakowało w 2028 roku?

Biorąc pod uwagę te i inne uwarunkowania, IRU wyliczyła, że do 2028 roku na całym świecie będzie brakowało ponad 7 mln kierowców, z czego:

• 4,9 mln w Chinach,
• 745 tys. w Europie,
• 200 tys. w Turcji.

Aby odwrócić ten niebezpieczny trend, grożący poważnymi konsekwencjami już nie tylko dla transportu, ale również światowych gospodarek, właściwe działania trzeba podjąć natychmiast. Dobrym prognostykiem jest fakt, że o problemach w pracy kierowcy mówi się coraz częściej także na międzynarodowym forum.

Jak odwrócić obecny trend?

Przykładem może być opinia Europejskiej Federacji Pracowników Transportu (ETF), która twierdzi, że problemem nie jest dostępność siły roboczej lecz godnych miejsc pracy. Dlatego w swoim manifeście ETF proponuje między innymi:

• wprowadzenie polityki skoncentrowanej na potrzebach i oczekiwaniach kierowców,
• ochronę praw pracowników transportu,
• zwiększenie bezpieczeństwa w tym środowisku pracy,
• rozwiązania socjalne dla zatrudnionych,
• wprowadzenie zrównoważonej i sprawiedliwej zielonej transformacji,
• cyfryzację, która powinna być wdrażana z poszanowaniem praw pracowniczych, zasad demokracji oraz równości płci.

O tym, czy tego rodzaju inicjatywy rzeczywiście odwrócą negatywny trend na rynku pracy zawodowych kierowców, przekonamy się najbliższych latach. Wydaje się jednak, że zadbać należy przede wszystkim o pomoc młodym kierowcom w zdobyciu uprawnień oraz godziwe warunki w miejscach postoju ciężarówek w całej Europie.