Instytut Jagielloński dokonał analizy korzyści związanych z wprowadzeniem otwartego elektronicznego poboru opłat od samochodów osobowych na polskich autostradach. Pokazała ona, że wprowadzenie systemu da kierowcom wygodę oraz oszczędność czasu i pieniędzy, zaś Skarbowi Państwa – poważne oszczędności. Jego uruchomienie może jednak opóźnić GDDKiA.

Przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju publicznie opowiedzieli się za jak najszybszym wprowadzeniem systemu MLFF (Multi-Lane Free Flow). Ostatnie deklaracje przedstawicieli Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad poddają jednak szybką i sprawną realizację przedsięwzięcia w wątpliwość. Każą również zadać pytanie, czy GDDKiA działa w porozumieniu z nadzorującym je ministerstwem, czy też prowadzi autonomiczną politykę.

– „W przypadku zastąpienia nieefektywnego i archaicznego systemu winietowego elektronicznym systemem poboru opłat od samochodów ciężarowych udało się wypracować jednomyślność przedstawicieli głównych sił politycznych. Istnieje ogromna szansa, że również w przypadku udogodnień dla kierowców na polskich autostradach polityka nie będzie przeszkodą do płynnego wdrożenia nowych rozwiązań” – zaznaczono w cytowanej analizie Instytutu Jagiellońskiego.

Ze wszystkich środowisk politycznych płyną pozytywne oceny planowanej „autostradowej rewolucji”, lecz w oficjalnych stanowiskach, GDDKiA dystansuje się od planów szybkiego i oszczędnego wdrożenia systemu MLFF. Dyrekcja, zamierza raczej ogłosić przetarg na wdrożenie systemu elektronicznego poboru opłat.

Kontrakt, dotyczący budowy, rozszerzenia i obsługi systemu viaTOLL, został skonstruowany z myślą, by nowoczesne, elektroniczne rozwiązania w razie potrzeby stosować również do aut osobowych – w oparciu o zbudowaną za publiczne pieniądze i stanowiącą publiczną własność infrastrukturę. Operator systemu viaTOLL pobór elektroniczny od pojazdów osobowych ma w swojej umowie – otrzymuje za to pieniądze. W tym kontekście pomysł, by budować kolejny, równoległy system elektronicznego poboru opłat nie jest uzasadniony ani prawnie, ani merytorycznie, ani finansowo.

Zdaniem Instytutu, stanowisko GDDKiA stoi w sprzeczności z deklaracjami rządu, który zapowiedział, że będzie dążył do jak najszybszej likwidacji bramek na polskich autostradach – być może już w 2016 roku. Jeżeli chodzi o finansową stronę „przetargowego” pomysłu, to można oszacować, że koszty samego przygotowania do budowy takiego systemu to kilkadziesiąt milionów złotych, a koszt oddzielnego systemu informatycznego i oddzielnej sieci dystrybucji urządzeń to kilkaset milionów złotych.

System viaTOLL i istniejąca infrastruktura stanowią własność publiczną, zbudowaną i utrzymywaną za publiczne pieniądze. Instytut sugeruje, ze w pomyśle budowy kolejnego systemu nie chodzi o dobro publiczne i wygodę obywateli.

Instytut Jagielloński zwrócił się do Pani Minister Elżbiety Bieńkowskiej z publicznym zapytaniem o następujące kwestie:

• Czy stanowisko GDDKiA jest tożsame ze stanowiskiem Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju?
• Czy opinia publiczna pozna argumenty, przemawiające za budową równoległego systemu elektronicznego poboru opłat?
• Czy znane są szacunkowe koszty budowy i utrzymania takiego systemu?
• Czy budowa drugiego systemu poboru opłat nie stoi w sprzeczności z zapisami kontraktu z operatorem systemu viaTOLL i – co za tym idzie – nie będzie wiązała się z koniecznością wypłaty odszkodowania dla operatora?
   

Aby uwolnić polskich kierowców od uciążliwości związanych z manualnym poborem opłat, kwestie te powinny zostać wyjaśnione jak najszybciej. Ważne, aby w tej kwestii nie tylko politycy, ale i urzędnicy różnego szczebla mówili jednym głosem.