W związku z pojawiającymi się wątpliwościami, zarówno organów samorządowych, jak i przedsiębiorców, w sprawie interpretacji przepisów ustawy o transporcie drogowym dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa rzeczy (art. 4 pkt 3 lit. b tej ustawy) (Dz. U. Nr 180, poz. 1497) – przedstawiamy opinię Ministerstwa Transportu w tym zakresie:

I
1. Pośrednictwo przy drogowym przewozie rzeczy (p.p.r.) jest jednym z elementów działalności spedycyjnej w zakresie transportu drogowego. Każdy, kto wykonuje spedycję podlega więc przepisom ustawy o transporcie drogowym w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy. Nie dotyczy to spedytorów zajmujących się wyłącznie spedycją w innych niż transport drogowy gałęziach transportu. Pośrednictwo p.p.r. może dotyczyć zarówno transportu krajowego jak i międzynarodowego.

2. Zgodnie z art. 12 ust. 1a ww. ustawy o transporcie drogowym dla wykonywania pośrednictwa p.p.r. zarówno krajowego jak i międzynarodowego, niezbędnie jest uzyskanie licencji na krajowy transport drogowy rzeczy oraz posiadanie zabezpieczenia finansowego w wysokości 50 000 euro.
Licencja na międzynarodowy transport drogowy rzeczy nie pozwala na wykonywanie pośrednictwa p.p.r. (zarówno krajowego jak i międzynarodowego).

3. Jeżeli przedsiębiorca, prowadzący pośrednictwo p.p.r, równolegle wykonuje także transport drogowy, to dla każdego pojazdu, dla którego otrzymuje wypis z licencji na krajowy transport drogowy rzeczy musi mieć odrębnie udokumentowaną sytuację finansową (9 000 euro dla pierwszego pojazdu, a następnie odpowiednio do liczby pojazdów po 5 000 euro).
Dlatego też, w takim przypadku wymagana kwota powinna wynosić łącznie 50.000 euro + 9.000 euro (na pierwszy pojazd) + po 5.000 euro (na każdy następny pojazd).

4. Przedsiębiorca wykonujący jednocześnie pośrednictwo p.p.r. i przewozy drogowe, w transporcie krajowym otrzymuje jedną licencję na krajowy transport drogowy rzeczy.
Natomiast przedsiębiorca, który posiada już licencję na krajowy przewóz rzeczy wydaną przed 1 lipca 2006 r., zgłasza do organu wniosek dotyczący rozszerzenia działalności gospodarczej o pośrednictwo przy przewozie rzeczy, dokumentując sytuację finansową dodatkowo na kwotę 50 000 Euro.
W transporcie międzynarodowym musi mieć dwie licencje; dla przewozów: międzynarodową, dla pośrednictwa p.p.r. – krajową.

5. Licencja na krajowy transport drogowy rzeczy przy pośrednictwie p.p.r. wydawana jest bez wypisów.
Warunki uzyskania takiej licencji określa art. 5 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym, z wyłączeniem zapisów dotyczących kierowców oraz tytułu prawnego do dysponowania pojazdem.
Licencji na krajowy transport drogowy, stosownie do art. 5 ust. 2 ustawy
o transporcie drogowym, udziela się na okres od 2 do 50 lat.
Opłata za jej udzielenie ustalona jest zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem transportu drogowego (…) (Dz. U. Nr 159, poz 1664).

6. Jednym z warunków niezbędnych dla otrzymania licencji na krajowy transport drogowy przy pośrednictwie p.p.r. jest certyfikat kompetencji zawodowych.
Dla licencji na krajowy transport drogowy rzeczy przedłożony powinien być certyfikat kompetencji zawodowych w krajowym transporcie drogowym rzeczy.
Do otrzymania licencji na krajowy transport drogowy przy pośrednictwie p.p.r. może być przedłożony również certyfikat kompetencji zawodowych w międzynarodowym transporcie drogowym rzeczy, ponieważ przy sprawdzaniu wiedzy na certyfikat międzynarodowy integralną część egzaminu stanowi również sprawdzenie wiedzy niezbędnej dla uzyskania certyfikatu krajowego.

7. Licencja na krajowy transport drogowy rzeczy dla wykonujących pośrednictwo p.p.r. będzie obowiązkowa od dnia 1 lipca 2006 r. Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym właściwym do udzielenia tej licencji będzie starosta wg siedziby przedsiębiorcy.
Odnośnie wzoru licencji jest to licencja na krajowy transport drogowy rzeczy (zgodna z rozporządzeniem w tej sprawie). Przepisy ustawy nie przewidują możliwości nanoszenia dodatkowych informacji, pozwalających na zróżnicowanie licencji dla wykonujących pośrednictwo p.p.r. od licencji na wykonywanie przewozów drogowych.

8. Od dnia 1 lipca 2006 r. przedsiębiorca wykonujący pośrednictwo p.p.r. powinien mieć udzieloną licencję na krajowy transport drogowy rzeczy.
Jednocześnie przepisy umożliwiające udzielenie takiej licencji wchodzą w życie również z dniem 1 lipca 2006 r. i nie przewidują żadnego okresu przejściowego.
Rozwiązaniem tej sytuacji może być wcześniejsze przyjmowanie wniosków przedsiębiorców tak, aby udzielenie licencji mogło nastąpić w dniu 1 lipca 2006 r.

II
Posiadanie sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego jak również pośrednictwa przy przewozie rzeczy potwierdza się:
1. rocznym sprawozdaniem finansowym;
2. dokumentami potwierdzającymi:
a) dysponowanie środkami pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych lub dostępnymi aktywami,
b) posiadanie akcji lub udziałów lub innych zbywalnych papierów wartościowych,
c) udzielenie gwarancji lub poręczeń bankowych,
d) własność nieruchomości.
Jednocześnie przepisy stanowią, iż przy ocenie sytuacji finansowej stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski, obowiązujący w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok, w którym ocena ta jest dokonywana.

Odnosząc się do poszczególnych dokumentów potwierdzających posiadanie przez przedsiębiorcę odpowiedniej sytuacji finansowej firmy uprzejmie informujemy, że w przypadku przedłożenia przez przedsiębiorcę rocznego sprawozdania finansowego należy przez to rozumieć ostatnie roczne sprawozdanie finansowe sporządzone dla firmy zgodnie z wymogami określonymi ustawą z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.). W pierwszej kolejności należy z niego brać pod uwagę bilans – jako podstawową cześć sprawozdania finansowego, a dopiero w przypadku konieczności uzupełnienia informacji o przedsiębiorcy należy korzystać z innych części sprawozdania finansowego (tj. z rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, czy też – w zależności od rodzaju podmiotu składającego sprawozdanie – z zestawienia zmian w kapitale własnym, zestawienia zmian w aktywach netto, rachunku przepływów pieniężnych bądź ze sprawozdania z działalności jednostki).
W bilansie podstawą oceny spełnienia warunku posiadania sytuacji finansowej przedsiębiorcy powinna być wielkość wykazywana w bilansie i zdefiniowana w przepisach ustawy o rachunkowości. Taką wielkością, której definicja została zamieszczona w art. 3 ust. 1 pkt 29 ustawy o rachunkowości są aktywa netto, przez które rozumie się aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania, odpowiadające wartościowo kapitałowi (funduszowi) własnemu.

W układzie bilansu po stronie pasywów w części A na kapitał własny składa się suma następujących pozycji:
– kapitał podstawowy,
– należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna),
– udziały (akcje) własne (wielkość ujemna),
– kapitał zapasowy,
– kapitał z aktualizacji wyceny,
– pozostałe kapitały rezerwowe,
– zysk (strata) z lat ubiegłych,
– zysk (strata) netto,
– odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna).
Odpowiednikiem rachunkowym aktywów netto w bilansie jest różnica pomiędzy sumą aktywów (aktywa razem) wykazanych po lewej stronie bilansu i zobowiązaniami tj. częścią B pasywów wykazanych po prawej stronie bilansu.

Argumentem prawnym przemawiającym za odniesieniem się do wielkości kapitału własnego wykazanego w bilansie jako odpowiednika aktywów netto przy ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, jest kontrola prawna jego wysokości wynikająca z przepisów ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 20 sierpnia 1997r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 769 z późn. zm.).

Natomiast w przypadku przedłożenia przez przedsiębiorcę potwierdzającego posiadanie odpowiedniej sytuacji finansowej dokumentów określonych w art. 5 ust 5 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym należy uwzględniać w szczególności:
– w przypadku dokumentów potwierdzających dysponowanie środkami pieniężnymi w gotówce lub na rachunkach bankowych lub dostępnymi aktywami – wyciąg z konta bankowego, raport kasowy, czy też dokument potwierdzający złożenie gotówki do depozytu sądowego;
– w przypadku dokumentów potwierdzających posiadanie akcji lub udziałów lub innych zbywalnych papierów wartościowych – dokument z biura maklerskiego lub wyciąg z KRS;
– w przypadku dokumentów potwierdzających udzielenie gwarancji lub poręczeń bankowych – dokument z banku o udzieleniu gwarancji lub poręczenia, inny dokument potwierdzający udzielenie gwarancji (jednak przedsiębiorca ubiegający się o licencję powinien wówczas przedstawić dodatkowo dokumenty potwierdzające, iż gwarant posiada środki finansowe na ewentualne dokonanie wypłaty na rzecz beneficjenta gwarancji), polisę ubezpieczeniową potwierdzającą ubezpieczenie przewoźnika od odpowiedzialności cywilnej, dopuszcza się również przedłożenie weksla z deklaracją wekslową (jednak przedsiębiorca ubiegający się o licencję powinien przedstawić również dokumenty potwierdzające fakt, iż wystawca weksla ma udokumentowany stan majątkowy zapewniający środki finansowe na pokrycie zobowiązania z weksla);
– w przypadku dokumentów potwierdzających własność nieruchomości – wyciąg z księgi wieczystej, wyciąg z rejestru gruntów, akt notarialny, postanowienie sądu (jednakże w każdym przypadku z przedłożonych dokumentów powinna jednoznacznie wynikać wartość nieruchomości – dlatego też przedsiębiorca powinien dodatkowo przedłożyć inny dokument potwierdzający wartość nieruchomości – np. wycenę dokonaną przez rzeczoznawcę majątkowego lub też polisę ubezpieczeniową).

Należy również wskazać, że polisa ubezpieczeniowa OC spedytora nie stanowi dokumentu potwierdzającego sytuację finansową firmy zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy. Dokument ten bowiem zabezpiecza transport w drodze (ładunek) w stosunku do kontrahenta zlecającego przewóz.

Źródło: Ministerstwo Transportu