W niniejszym artykule zostanie przedstawiona procedura wymiany modulatora układu hamulcowego na przykładzie trzyosiowej naczepy z systemem Knorr-Bremse TEBS4 2S/2M.

W praktyce warsztatowej stosunkowo często spotyka się potrzebę wymiany uszkodzonego modulatora układu hamulcowego naczepy lub przyczepy. Z powodu zapisanych w pamięci modulatora danych ustawczych dostosowanych dla danego typu i konfiguracji naczepy, aby zaprogramować nowy modulator warsztat musi posiadać odpowiednie urządzenie diagnostyczne jak i wiedzę.

Fot. 1. Uszkodzony modulator Knorr-Bremse TEBS4 ES 2053.

W opisywanym przypadku uszkodzeniu uległ wewnętrzny czujnik ciśnienia zadanego w modulatorze, natomiast sam sterownik elektroniczny jest sprawny. Naprawę zaczynamy od skopiowania danych konfiguracyjnych sterownika układu hamulcowego przy pomocy urządzenia diagnostycznego KTS Truck, dane te będą potrzebne do późniejszego poprawnego zaprogramowania nowego modulatora zgodnie z konfiguracją naczepy.

Proces kopiowania danych zaczynamy od podłączenia KTS Truck po przez odpowiedni adapter do złącza pomiędzy ciągnik, a naczepę lub bezpośrednio w złącze diagnostyczne modulatora, pamiętając jednocześnie że modulator do skomunikowania z testerem musi być zasilony napięciem z zewnątrz. Po zidentyfikowaniu modulatora przez KTS Truck i skomunikowaniu się z nim, należy wybrać z listy polecenia: Funkcje Specjalne – KOPIUJ DO KTS.

Urządzenie Bosch KTS Truck posiada funkcję zapisu danych konfiguracyjnych do pliku (fot. poniżej).

Fot. 2. Odczytanie i zapisanie ustawień konfiguracyjnych sterownika układu hamulcowego przy pomocy KTS Truck. Urządzenie wszystkie dane odczytuje i zapisuje automatycznie.

Funkcja kopiowania danych ze sterownika jest również przydatna w najtrudniejszych przypadkach, kiedy sterownik elektroniczny modulatora jest uszkodzony i nie ma możliwości odczytania z niego danych konfiguracyjnych. Jeśli mamy dostęp do identycznej naczepy/przyczepy o identycznej konfiguracji, możemy odczytać i zapisać do pliku dane ze sprawnego modulatora, po czym wgrać do nowego modulatora naprawianego pojazdu. W takim przypadku jednak należy pamiętać o zmianie numeru VIN naczepy w danych identyfikacyjnych.

W przypadku gdy nie ma dostępu do bliźniaczej naczepy należy „krok po kroku” programować nowy modulator. Urządzeni KTS Truck ma możliwości dostosowywania modułu sterującego układu hamulcowego takie same jak urządzenia fabryczne głównych producentów układów hamulcowych: Knorr-Bremse, Wabco, Haldex. Ale aby wykonywać tego typu programowanie użytkownik musi posiadać specjalistyczną i zaawansowaną wiedzę na temat działania i konfiguracji układów hamulcowych, ponieważ niewielka pomyłka lub przeoczenie może mieć bardzo poważne konsekwencje.

Po demontażu uszkodzonego modulatora i zamontowaniu nowego, sprawdzeniu poprawności połączeń przewodów elektrycznych i pneumatycznych należy przekopiować wcześniej zapisane w pliku dane konfiguracyjne do nowego sterownika używając do tego KTS Truck wybierając z listy polecenia Funkcje Specjalne – KOPIUJ DO ECU.

Następnie zgodnie z procedurami należy wykonać test końca linii EOL (End Of Line) który ostatecznie sprawdza poprawność konfiguracyjną oraz działanie układu hamulcowego.

Funkcje testu EOL znajdziemy w KTS Truck również wybierając w menu głównym polecenie Funkcje Specjalne a następnie KONIEC TESTU PRZEWODU (EOL)

Test ten składa się z kilku kroków:
1. Sprawdzenie czy jest wystarczające ciśnienie powietrza w zbiornikach do wykonania testu.
2. Kontroli lampki ostrzegawczej informującej kierowcę o usterkach w układzie hamulcowym przyczepy/naczepy. Przy pomocy urządzenia firmy BOSCH KTS Truck należy aktywować kontrolkę po czym potwierdzić jej prawidłowe działanie.
3. Test układów AUX I/O
Nowoczesne modulatory posiadają wiele dodatkowych funkcji rozszerzających możliwości pneumatycznych układów hamulcowych czyniąc go bardziej funkcjonalnym w codziennej eksploatacji. Są to m. in.: sterowanie zawieszeniem pneumatycznym i osiami unoszonymi, zintegrowany przełącznik zależny od prędkości, RSP. W omawianej naczepie modulator steruje osią unoszoną oraz zaworem COLAS z funkcją RTR.

Zatem w tym przypadku należy wykonać  kontrolę funkcji RTR (Reset To Ride). Po ręcznej zmianie wysokości położenia nadwozia, a następnie wysterowaniu przez KTS Truck zaworu sterowania zawieszeniem pojazdu, powinien on automatycznie „wskoczyć” na pozycję zerową, ustawiając wysokość zawieszenia zgodną z położeniem jazdy (fot. 7). Jeśli osie unoszone są sterowane przez modulator TEBS należy przeprowadzić test polegający na unoszeniu i opuszczaniu osi sterując nimi bezpośrednio przy pomocy urządzenia KTS Truck.

Fot. 7. Kontrola funkcji RTR odbywa się w kilku krokach: ręcznemu przestawieniu zaworu, jego wysterowaniu oraz sprawdzeniu jego poprawnego zachowania po wysterowaniu cewki.

4. Wykonanie symulacji hamowania.
Jest to jeden z najważniejszych kroków testu końca linii. Składa się on z następujących po sobie faz:
Faza 1: pojazd załadowany
Faza 2: pojazd załadowany (kompensacja hamowania)
Faza 3: pojazd niezaładowany (fot. 8)
Faza 4: pojazd niezaładowany (ciśnienie ustawcze)

Fot. 8. Po wykonaniu każdej z faz symulacji hamowania wyniki należy porównać z tabliczką znamionową obliczenia hamulców pojazdu

Powyższe fazy należy wykonywać bardzo skrupulatnie sprawdzając czy wszystkie otrzymane wartości są prawidłowe. Jest to bardzo ważne, ponieważ błędne ustawienie siły hamowania w naczepie/przyczepie może mieć bardzo poważne konsekwencje.

5. Kontrola prędkości kół i przyporządkowania czujników

Aby wykonać ten etap testu EOL należy podnieść koła na których zamontowane są czujniki prędkości obrotowej i ręcznie wprowadzić je w ruch z minimalną prędkością 3 km/h. Następnie należy zaczekać, aż sterownik sam zahamuje poruszane przez nas koło (fot. 9). Etap ten jest wymagany z kilku powodów. Sterownik sprawdza czy szczelina powietrzna czujnika prędkości koła jest odpowiednia oraz czy poszczególne czujniki i przewody pneumatyczne zostały prawidłowo podłączone do odpowiadających im kół. Powyższą procedurę należy wykonać dla każdego koła z czujnikiem.

Fot. 9. Kontrola przyporządkowania czujników oraz przewodów pneumatycznych do odpowiednich przyłączy

6. Kontrola świateł hamowania
7. Kontrola systemu RSP

Jeżeli pojazd posiada system stabilizacji przechyłu po montażu nowego modulatora należy skontrolować jego położenie względem poziomu (fot. 10). W tym celu naczepa powinna znajdować się na równej powierzchni.

Fot. 10. Kontrola systemu wspomagania stabilizacji przechyłu RSP – jeżeli parametry są poza dopuszczalnymi wartościami należy skorygować pozycję montażową modulatora

Po wykonaniu kompletnego testu EOL wyświetlany jest raport końcowy, który należy  wydrukować w celu podłączenia do wykonywanego zlecenia oraz do przedstawienia klientowi. Jest to bowiem dowód, że wszystkie czynności wykonano prawidłowo i zgodnie z zaleceniami producenta.

Należy pamiętać, że każdy poja zd może różnić się konfiguracją, dlatego kroki jakie należy wykonać m. in. podczas testu końcowego mogą się nieznacznie różnić od przedstawionego. Przy pomocy urządzenia Bosch KTS Truck można wykonywać kompletną obsługę i naprawę układów hamulcowych w samochodach ciężarowych i naczepach/przyczepach z możliwością robienia zmian i ustawień parametrów na poziomie porównywalnym do urządzeń producentów układów hamulcowych. Dlatego zmiany konfiguracji i poszczególnych kodowań mogą być wykonywane tylko przez wykwalifikowany i odpowiednio przeszkolony personel. W przypadku zainteresowania kompleksowymi szkoleniami z tego zakresu, zapraszamy do kontaktu z działem technicznym firmy BOSCH.