60 lat temu opona opatentowana przez firmę Michelin zapoczątkowała rewolucję w branży transportowej. Całkowicie zmieniła sektor transportu drogowego i zainspirowała innych producentów do podążenia tą samą drogą.

Pierwsza opona radialna do samochodów ciężarowych

Michelin opatentował oponę radialną w 1952 r. Dziś opony tego typu dominują na rynkach światowych, nawet jeśli sytuacja różni się w poszczególnych regionach, gdzie panują odmienne warunki gospodarcze.

Odsetek ciężarowych opon radialnych w 2011 roku:

• Świat: 73%
• Europa Zachodnia: 100%
• Japonia i Korea Południowa: 98%
• Ameryka Północna: 97%
• Chiny: 80% (wzrost z 61% w 2007 r.)
• Ameryka Południowa: 74% (wzrost z 55% w 2007 r.)
• Afryka (w tym Afryka Północna) i Indie: 43%
• Europa Wschodnia i Rosja: 43% (ostry wzrost z 21% w 2007 r.)
• Azja Południowo-Wschodnia: 33% (wzrost z 27% w 2007 r.)

Mimo iż opony o konstrukcji diagonalnej przyczyniły się w pierwszej połowie XX wieku do niezwykle dynamicznego rozwoju mobilności na całym świecie, to ich producenci doskonale zdawali sobie również sprawę z jej ograniczeń. Niska wytrzymałość przy dużych prędkościach i przegrzewanie się mieszanki gumowej stanowiły poważny problem.
Pod koniec lat 30. ubiegłego wieku konstruktor Michelin Marius Mignol opracował prototyp opony, której boki zastąpił ułożonymi promieniowo, czyli radialnie, metalowymi linkami. Z uwagi na niecodzienny wygląd prototyp nazywano w firmie „klatką na muchy”. Testy i pomiary potwierdziły, że bieżnik opony nie przegrzewał się, podczas gdy w standardowej oponie na skutek ruchów warstw opasania najbardziej nagrzewały się boki opon. W Michelin zapanowało przekonanie, że oponę radialną czeka wielka przyszłość.

Badania nad technologią kontynuowano potajemnie w okupowanej Francji podczas II wojny światowej, by 4 czerwca 1946 r. złożyć wniosek patentowy na oponę X. Wystarczyło zaledwie kilka lat, aby opona radialna zademonstrowała swoją wyższość nad oponami diagonalnymi. Aby całkowicie przygotować się do rewolucji na drogach, jaka miała nadejść wraz z oponami radialnymi, Michelin zastosował tę technologię również w oponach do pojazdów innego typu. W 1952 r., przedstawiając światu swoją pierwszą oponę radialną do samochodów ciężarowych, Michelin dokonał całkowitej transformacji przemysłu transportowego. W 1959 r. na rynek trafiła pierwsza przemysłowa opona radialna Michelin. Michelin szybko przeniósł technologię na opony szosowe, a pierwszą gamą opon radialnych była wprowadzona na rynek w 1987 r. A59X/M59X, która ustanowiła nowe standardy w zakresie przyczepności.

Firmy transportu publicznego zaczęły stawiać sobie za cel nie tylko przewożenie jak największej liczby pasażerów autobusami z coraz większą liczbą miejsc, ale także przewożenie ich szybciej i bezpieczniej. Było to wyzwanie i dla pojazdów, i dla opon. Dla przykładu, średni dzienny dystans pokonywany przez autokary firmy CITRAM z Bordeaux wzrósł z 98 kilometrów w 1938 r. do 155 kilometrów w 1950 r. i dalej do 169 kilometrów w 1961 r. Rosły też autobusy: od średnio 24 miejsc w 1934 r., 39 w 1950 r., aż do 43 w 1961 r.  Drogi stawały się coraz bardziej uczęszczane, zatem produkowano coraz bezpieczniejsze i coraz bardziej paliwooszczędne pojazdy.

Popularność Michelin X Radial

Opony radialne X do samochodów ciężarowych i autobusów szybko udowodniły swoją wartość, ponieważ oferowały przewoźnikom także podniesienie rentowności firm. W porównaniu do standardowych opon diagonalnych opona Michelin X Radial zapewniała m.in. lepszą przyczepność, odporność na przecięcia i otarcia, trwałość, komfort jazdy i mniejsze zużycie paliwa.

Michelin zaoferował dużej liczbie przewoźników możliwość przetestowania  opony X Radial i porównania jej ze standardową oponą diagonalną w rzeczywistych warunkach użytkowania. Jedną z firm przeprowadzającą testy była francuska firma Cipierre z siedzibą w Thiviers. Na dni testowe wyznaczono 17 i 22 grudnia 1962 r.  Do testów przygotowano dwie ciężarówki Berliet TLM10, które miały pokonać dystans ok. 435 kilometrów w kierunku Paryża. Oba pojazdy były załadowane 40 m3 desek. Jedną ciężarówkę wyposażono w konwencjonalne opony diagonalne, natomiast drugą w radialne opony Michelin X Radial. Na trasie do punktu docelowego pojazd z oponami diagonalnymi spalił 212,95 l paliwa, podczas gdy ciężarówka z oponami Michelin X Radial spaliła 175,9 l paliwa. W drodze powrotnej różnica także była znacząca: 211,05 l kontra 190,1 l. Podsumowując, zużycie paliwa na 100 km było niższe o 6,76 l, co stanowiło oszczędności rzędu 13,87 proc. na korzyść opon Michelin X Radial. Kierowcy, którzy wymieniali się na trasie przyznali, że woleli X Radial, ponieważ oprócz korzyści w osiągach, opona zapewniała wysoki komfort jazdy i przyczepność. Ponadto ciężarówka z oponami Michelin X Radial była w stanie pokonać niektóre wzniesienia na trzecim biegu, podczas gdy konkurent z oponami diagonalnymi miał problemy z podjazdem pod te same wzniesienia na drugim biegu.

Spadkobiercy X Radial

Firma Michelin nie poprzestała na opracowaniu przed 60 laty pierwszej opony radialnej. Dwadzieścia lat temu zespoły badawczo-rozwojowe Grupy Michelin skonstruowały opony do samochodów ciężarowych i osobowych zdolne do obniżania zużycia paliwa pojazdów i idącej za tym emisji dwutlenku węgla do atmosfery bez poświęcania kluczowych parametrów osiągów, czyli bezpieczeństwa jazdy i potencjału przebiegu opon. Niedawno firmy transportowe otrzymały dwie kolejne istotne innowacje:

• Michelin X-One – szeroką oponę zastępującą dwie opony w układzie bliźniaczym i obniżającą zużycie paliwa. Opona sprzedała się jak dotąd w liczbie ponad 1 mln sztuk.
• Oponę komunikującą się z kierowcą dzięki chipom RFID  i czujnikom TPMS. Nowe opony mają usprawnić działania konserwacyjne we flotach pojazdów poprzez optymalizację dwóch kluczowych obszarów osiągów opon uważanych za niemożliwe do pogodzenia: oszczędności czasu i bezpieczeństwa z jednej strony oraz możliwości monitorowania ogumienia z drugiej.

Po złożeniu w 1946 r. wniosku patentowego na radialną oponę do samochodów osobowych innowacyjna opona ciężarowa, do której szybko przylgnęła nazwa X, rozpoczęła drugi etap upowszechniania się opon radialnych. To ważna data w historii produkcji opon jak i całej motoryzacji.