Najnowsze zmiany pakietu mobilności odbiły się echem w całej branży transportowej. Okazuje się jednak, że nie są one ostatnimi. W nadchodzących latach pakiet będzie się bowiem zmieniał jeszcze aż czterokrotnie.

Spis treści:

• Kiedy powstał pakiet mobilności. Kogo dotyczy, a kogo nie?
• Największe zmiany w pakiecie mobilności już za nami?
• Kolejne zmiany w pakiecie mobilności – kiedy zaczną obowiązywać?
• Wpływ pakietu mobilności na branżę transportową

Ostatnie zmiany w pakiecie mobilności dotyczyły wielu kwestii i miały liczne konsekwencje. Modyfikacje zaplanowane na kolejne lata, nie są co prawda aż tak rewolucyjne, ale również wygenerują koszty dla przewoźników. Wyjaśniamy, co i kiedy się zmieni.

Kiedy powstał pakiet mobilności. Kogo dotyczy, a kogo nie?

Pakiet mobilności został wprowadzony przez Parlament Europejski w 2020 roku w celu poprawy warunków pracy kierowców i uregulowania przepisów, obowiązujących w transporcie międzynarodowym. Dokładne regulacje prawne, które się na niego składają, znajdziemy w następujących dokumentach:

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 31 maja 2017 r.,
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 15 lipca 2020 r. o numerach: 2020/1054, 2020/1055, 2020/1056.

Dyrektywy PE nie są wiążące dla państw członkowskich UE. Natomiast Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadzają już konieczność dostosowania do nich wewnętrznych regulacji prawnych każdego państwa wspólnoty. Dlatego ogłoszenie pakietu mobilności wymusiło w Polsce nowelizację ustawy o transporcie drogowym z 6 września 2001 r. oraz o czasie pracy kierowców z 16 kwietnia 2004 r.

Pakiet mobilności dotyczy wyłącznie zarobkowych transportów międzynarodowych. Regulacje w nim zawarte obowiązują kierowców zawodowych oraz firmy przewozowe. Warto podkreślić, że pakiet mobilności nie dotyczy przewozów krajowych oraz wykonywanych na własny użytek.

Największe zmiany w pakiecie mobilności już za nami?

Pakiet mobilności zaczął obowiązywać 13 lipca 2020 r. i już w pierwszym roku wprowadził istotne zmiany, dotyczące m.in. obowiązkowych powrotów kierowców do miejsc zamieszkania lub siedzib firm, odpoczynków tygodniowych oraz skróconych.

Kolejne zmiany wprowadzono w 2022 roku i to właśnie ten pakiet modyfikacji uznawany jest za najbardziej znaczący dla całej branży transportowej. 2 lutego 2022 r. zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące uzupełniania wykresówek z tachografów o symbole państw, których granice zostały przekroczone. Wprowadzono regulacje w przerzutach między dwoma krajami, wyższe taryfikatory kar, obowiązek zgłaszania kierowców do systemu IMI oraz inspekcje przeprowadzonych kabotaży. Jeszcze w tym samym miesiącu w życie weszły kolejne zmiany pakietu, dotyczące:

• nakazu powrotu ciężarówki (z obowiązkiem udokumentowania powrotu) do kraju zarejestrowania raz na 8 tygodni,
• zasad wykonywania kabotażu oraz objęcia nimi przewozów kombinowanych,
• zasad delegowania transportów cross-trade oraz kabotaży.

W maju 2022 roku wprowadzono obowiązek posiadania licencji na przewóz drogowy dla pojazdów od 2,5 tony DMC, wymóg zabezpieczenia finansowego pojazdów oraz obowiązek rejestracji siedziby firmy dla przewoźników z taborem od 2,5 t DMC.

Kolejne zmiany w pakiecie mobilności – kiedy zaczną obowiązywać?

Od 1 stycznia 2023 roku każdy przewoźnik musi posiadać bazę transportową dostosowaną do nowych wymogów. Kolejna zmiana Pakietu mobilności zacznie obowiązywać 20 sierpnia 2023 roku. Od tego dnia tachograf piątej generacji będzie musiał znaleźć się w każdym nowo zarejestrowanym pojeździe. Takie urządzenie m.in. automatycznie, dzięki współpracy z systemem satelitarnym, rejestruje moment przekroczenia granicy państwa przez pojazd.

Natomiast zmiany w pakiecie mobilności od 31 grudnia 2024 r. wydłużą zakres kontroli na drodze z obecnych 28 dni do 56 dni. Ponadto inteligentne tachografy drugiej generacji będą musiały być montowane także w starszych pojazdach, przeznaczonych do transportu międzynarodowego, jeśli nie wyposażono je w inteligentne tachografy I generacji.

Od 20 sierpnia 2025 r. wszystkie inteligentne tacho 1 generacji będą musiały zostać wymienione na modele drugiej generacji, które z początkiem stycznia 2026 r. staną się obowiązkowym wyposażeniem wszystkich pojazdów o DMC od 2,5 tony, wykorzystywanych w przewozach międzynarodowych.

Wpływ pakietu mobilności na branżę transportową

Łatwo zauważyć, że zmiany pakietu mobilności, które mają wejść w życie w ciągu najbliższych lat, są praktycznie kosmetyczne, w stosunku do modyfikacji, które już obowiązują. A te oceniane są negatywnie praktycznie przez wszystkie kraje Europy Wschodniej.

Głównie dlatego, że mocno obciążają firmy transportowe zwiększonymi kosztami pracowniczymi oraz administracyjnymi. Próby przeniesienia chociażby części tych kosztów na kontrahentów skutkować będą podwyższeniem stawek, co z kolei obniży atrakcyjność polskich przewoźników. Dlatego paradoksalnie pakiet mobilności, który miał poprawić sytuację kierowców, może spowodować redukcję ich etatów. Natomiast na pewno wpłynie negatywnie na konkurencyjność firm transportowych z Europy Wschodniej w stosunku do pozostałych, europejskich przewoźników.