Wejście w życie najnowszych propozycji Parlamentu Europejskiego mocno skomplikuje sytuację kierowców, którzy nie przestrzegają przepisów. PE chce, by prawo jazdy utracone w jednym z krajów członkowskich, automatycznie traciło ważność w całej UE. Sprawdzamy szczegóły tego rozwiązania.

Spis treści:

• Zawieszenie lub utrata prawa jazdy — co się zmieni?
• Dlaczego PE chce odbierać uprawnienia w 27 krajach?
• Za co będzie można stracić prawo jazdy w całej UE?
• Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?

Z roku na rok w UE spada liczba wypadków drogowych, a wraz z nią śmiertelność na drogach. Pomimo tego w Parlamencie Europejskim przegłosowano zmiany, które mocno zaostrzają przepisy dotyczące odbierania i zawieszania praw jazdy. Dodano także nowe wykroczenia, których popełnienie będzie skutkowało cofnięciem uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Zawieszenie lub utrata prawa jazdy – co się zmieni?

Obecnie odpowiedzialność kierowcy nawet za najcięższe wykroczenia ograniczona jest do terytorium kraju, w którym zostały one popełnione. Oznacza to, że odebranie lub zawieszenie prawa jazdy np. w Niemczech, nie ma wpływu na ważność uprawnień w innych krajach UE.

W przedstawionym w marcu 2023 roku pakiecie bezpieczeństwa ruchu drogowego, Komisja Europejska domagała się możliwości odbierania uprawnień na terenie całej UE. W lutym bieżącego roku PE stosunkiem głosów 372 do 220 przegłosował zmiany w przepisach, po których wprowadzeniu utrata lub zawieszenie prawa jazdy w jednym z krajów UE, uniemożliwiałyby kierowanie pojazdami we wszystkich państwach członkowskich.

Dlaczego PE chce odbierać uprawnienia w 27 krajach?

W latach 2010 – 2020 w całej UE obniżono liczbę śmiertelnych wypadków na drogach o 37%. Oznacza to, że zapobiegnięto śmierci ok. 40 tys. ludzi. Dlatego Unia chce w latach 2021 – 2030 obniżyć śmiertelność o kolejne 50%, a docelowo w 2050 roku całkowicie wyeliminować wypadki śmiertelne na drogach.

Zaostrzenie przepisów, dotyczących utraty i zawieszania uprawnień do prowadzenia pojazdów, jest jednym z elementów realizacji tych ambitnych planów. Przeglądając statystyki, trudno negować słuszność tych decyzji UE. Według raportu Policji od 2013 do 2022 roku śmiertelność na Polskich drogach spadła aż o 47% (z 3571 wypadków śmiertelnych do 1896). W tym samym okresie liczba wszystkich wypadków spadła o ponad 40% (z 35 847 do 21 332).

Za co będzie można stracić prawo jazdy w całej UE?

Przy okazji głosowania nad zmianą przepisów, PE chciał zaktualizować listę wykroczeń, których popełnienie skutkowałoby utratą lub zawieszeniem prawa jazdy w całej Unii Europejskiej. Aktualnie uprawnienia stracimy m.in. za jazdę na podwójnym gazie oraz spowodowanie wypadku śmiertelnego.

Po zmianie przepisów uprawnienia zostaną zabrane lub wstrzymane również za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 50 km/h, a w obszarze mieszkalnym — już o 30 km/h. PE chce także zaostrzenia kar dla kierowców, którzy prowadzą pojazdy pomimo braku uprawnień, szczególnie wtedy, gdy utracili je z powodu popełnionych wykroczeń.

Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?

Po wejściu w życie nowych przepisów, państwa członkowskie będą miały 10 dni roboczych na wymianę informacji o odebraniu lub zawieszeniu prawa jazdy konkretnego kierowcy. W ciągu kolejnych 15 dni roboczych zapadnie decyzja, czy odebranie uprawnień będzie dotyczyło całej UE. Następnie w ciągu 7 dni roboczych o ostatecznym wymiarze kary zostanie poinformowany kierowca.

Pomimo przegłosowania zmian w PE wszystko wskazuje, że do wprowadzenia w życie opisywanych zmian w przepisach jeszcze daleka droga. Potrzebne jest bowiem do tego stanowisko Rady Europy. W czerwcu zaś odbędą się wybory do Europarlamentu, więc nad proponowanymi zmianami pracować będą posłowie nowej kadencji. W praktyce oznacza to, że zmiany zaostrzające przepisy mogą zacząć obowiązywać najwcześniej w ciągu kilkunastu miesięcy. Jednak bardziej prawdopodobny jest okres co najmniej kilku lat.