Koła zamachowe do pojazdów użytkowych – ich zadania i typy uszkodzeń

5 października 2009, 0:00

Koło zamachowe to łącznik pomiędzy silnikiem i układem sprzęgła, który ma kilka funkcji. Ze względu na swoją konstrukcję silniki spalinowe pracują nierówno. Im mniej cylindrów oraz im mniejsze obroty tym większa nierównomierność. Szczególnie silniki Diesela w pojazdach użytkowych pracują często na niskich obrotach lub na biegu jałowym.

Koło zamachowe jest w stanie nieco zrównoważyć nierówną pracę silnika. Jest ono przykręcone do wału korbowego i dzięki swojej masie prowadzi do bardziej wyrównanej pracy silnika. Co więcej, koło zamachowe wykonane z żeliwa wysokogatunkowego, wspomaga sprzęgło i razem z dociskiem stanowi powierzchnię cierną dla okładzin tarczy sprzęgła. Pierścień centrujący lub kołki centrujące gwarantują precyzyjne ustawienie sprzęgła. W momencie uruchomienia, rozrusznik rozpędza silnik poprzez wieniec na kole zamachowym. W środku koła zamachowego znajduje się łożysko pilotujące, które podpiera wałek sprzęgłowy.

W chwili wymiany sprzęgła, lub jego elementów należy zachować szczególną uwagę, gdyż aby uniknąć w przyszłości awarii, konieczne jest dokładne wykonanie wielu czynności montażowych. Jakiekolwiek uszkodzenie koła zamachowego negatywnie wpłynie na poprawne działanie nowego sprzęgła. Poniżej prezentowane są najczęstsze typy uszkodzeń koła zamachowego.

Rysy lub pęknięcia na części centrującej (w korpusie)
Sprzęgło nie było przed dokręceniem śrub wycentrowane na kole zamachowym, co skutkowało wykrzywieniem docisku i nierównomiernym przyleganiem okładzin tarczy. W rezultacie nastąpił poślizg tarczy i miejscowe przypalenia koła zamachowego. Taka sytuacja może doprowadzić do pojawienia się szkliwa na okładzinach. Powyższy błąd montażowy może być przyczyną szarpania i problemów z wysprzęgleniem. Dlatego też przy wymianie sprzęgła należy wymienić również koło zamachowe lub co najmniej przetoczyć jego powierzchnię.

Koło zamachowe uszkodzone przez wysoką temperaturę / niebieskie plamki, odbarwienia spowodowane przez wysoką temperaturę
Zużyte sprzęgło, jazda na półsprzęgle lub ruszanie na wysokim biegu, jak też źle wyregulowany układ wysprzęglający, skutkują powyższymi uszkodzeniami. Kolejną przyczyną może być zanieczyszczenie olejem lub smarem przez wadliwy uszczelniacz wału lub nadmiar smaru w piaście tarczy. W tym przypadku, koło zamachowe musi być wymienione. Konieczna jest również wymiana łożyska pilotującego. Docisk i tarcza sprzęgła jest do wymiany. Jeśli usterka nastąpiła w wyniku zaolejenia lub nadmiaru smaru, wówczas konieczne jest oczyszczenie obudowy sprzęgła oraz uszczelniaczy od strony silnika i przekładni.

Ślady od koła zamachowego na okładzinie tarczy
Koło zamachowe nie zostało wymienione lub przetoczone przy ostatniej wymianie sprzęgła. Ma ślady przegrzania i jest zdeformowane. Koło zamachowe musi być wymienione lub przynajmniej przetoczone przy wymianie tarczy. Sprawdzić przykład „Szkliwo na powierzchni ciernej, rysy, wyżłobienia”.

Niewspółosiowość kołków centrujących, otworów centrujących
Przy całkowitym dokręceniu docisku mimo źle osadzonych kołeczków centrujących, następuje deformacja i wygięcie korpusu docisku. W tym wypadku, koło zamachowe i sprzęgło muszą być wymienione.

Pierścień centrujący częściowo wyłamany
Przyczyną jest nieostrożność podczas montażu, np. koło zamachowe zostało upuszczone lub sprzęgło zamontowano pomimo niewłaściwego wycentrowania, wdarł się brud lub opiłki do pierścienia centrującego, docisk nie był dokręcany na krzyż lub koło zamachowe zostało zdeformowane. W każdym z tych przypadków koło zamachowe i docisk muszą być wymienione.

Szkliwo na powierzchni ciernej, wyżłobienia, rysy od przegrzania
Ten rodzaj uszkodzenia wskazuje na przeciążenie termiczne, wskutek zużycia okładzin, usterkę w układzie wysprzęglającym lub błąd eksploatacji. Koło zamachowe musi być wymienione, a tarcza sprzęgła sprawdzona.

Ogólna zasada: nowo zamontowane sprzęgło nie będzie prawidłowo funkcjonować, jeśli koło zamachowe nie zostało wymienione lub co najmniej poddane właściwej obróbce. Przy tym bardzo ważne jest nie tylko zachowanie dopuszczalnych tolerancji, ale również zebranie z powierzchni dokręcania docisku tej samej grubości materiału, jak z powierzchni ciernej. Należy pamiętać aby nie przekroczyć dopuszczalnej minimalnej grubości koła zamachowego.

Materiały dostarczyła firma LUK

Komentarze

Komentarz musi być dłuższy niż 5 znaków!

Proszę zaakceptuj regulamin!

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłącznie prywatną opinią ich autorów. Jeśli uważasz, że któryś z kometarzy jest obraźliwy, zgłoś to pod adres redakcja@motofocus.pl.

213.134.163.*, 27 lutego 2012, 20:05 2 -1

Rewelacja, ciekawy artykuł!

Odpowiedz

77.89.100.*, 22 stycznia 2013, 14:39 2 -1

Super artykuł, polecam wszystkim !

Odpowiedz

84.73.239.*, 13 marca 2013, 20:03 2 -1

Super artykuł!

Odpowiedz

80.239.243.*, 19 kwietnia 2013, 19:25 1 -1

Przydatny artykuł!!!

Odpowiedz