Rekordowe ceny paliwa są coraz większym zmartwieniem firm przewozowych. Większość z nich z powodu rosnących kosztów transportu szuka sposobów na podwyższenie stawek frachtu, co mogłoby pozwolić na zmniejszenie strat z powodu rosnących cen paliw.

Jednym ze sposobów na zabezpieczenie interesów firmy przewozowej w tym zakresie jest w pewnym stopniu uzależnienie stawek przewozowych od wysokości cen paliwa. Najczęściej przewidujący właściciele firm przewozowych zawierając długoterminowe kontrakty starają się wprowadzić do umowy klauzulę paliwową, pozwalającą na podwyższenie stawek frachtu w zależności od wahań cen ropy naftowej.

Jak to napisać w umowie

Zastanawiając się nad wprowadzeniem do umowy mechanizmu uzależniającego wysokość stawek frachtu od cen ropy naftowej zawsze należy pamiętać o tym, żeby taka klauzula była przede wszystkim jasna i zrozumiała. Nie ma nic gorszego niż późniejszy spór o to, co właściwie oznacza dany zapis w umowie.

Konstruując taką klauzulę waloryzacyjną warto posłużyć się sprawdzonymi instytucjami kodeksu cywilnego. Przykładowo art. 3581 § 2 kodeksu cywilnego stanowi, że strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości.

Opłata paliwowa

Najprostszym przykładem opłaty paliwowej jest wprowadzenie do umowy automatycznego zwiększenia stawki frachtu w przypadku podwyżki cen ropy naftowej o określony procent. Wówczas jeżeli cena paliwa przekroczy określony pułap, wówczas stawki frachtu bez ingerencji stron umowy ulegają odpowiedniej zmianie. Przykładowo strony mogą określić, że jeżeli na koniec danego miesiąca cena paliwa wzrosła o więcej niż 5 % w stosunku do cen z dnia zawarcia umowy, wówczas stawka frachtu wzrasta o 5 % bądź też o rzeczywistą wysokość podwyżki cen paliwa.

Stawki cen paliwa strony mogą określić np. według cen hurtowych paliw ogłaszanych przez koncern PKN Orlen bądź też na wskazanych giełdach.

Nieco bardziej skomplikowaną formą opłaty paliwowej jest rozdzielenie stawki frachtu na dwa czynniki. Jeden jest stały i określony np. w EURO (ze wskazaniem daty, według której należy przeliczać kurs walut ogłaszany np. przez NBP), natomiast drugi jest uzależniony wprost od cen ropy naftowej. Oba czynniki mogą mieć różną wagę dla całej stawki frachtu – zależy to oczywiście od wynegocjowanych warunków.

Strony mogą również zawrzeć w umowie niezobowiązującą klauzulę, na podstawie której strony w określonych odstępach czasu zobowiązują się do przeprowadzenia negocjacji co do zmiany stawek frachtu z powodu wzrostu cen ropy naftowej. Wówczas jednak bez zgodnej woli obu stron stawka frachtu zawarta w umowie nie ulegnie zmianie.

Robert Walczak – specjalista prawa transportowego w Kancelarii Prawnej Myszkowski & Walczak w Poznaniu

robert.walczak@m-w.pl