Wprowadzenie nowych przepisów unijnych dotyczących wysokoprężnych samochodów ciężarowych znacznie komplikuje zarządzanie flotami.

Przez ponad 10 lat, Unia Europejska wydawała dyrektywy mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, przy szczególnym nacisku na cząstki stałe i tlenki azotu – NOx. Również przez ponad 10 lat, producenci wysokoprężnych pojazdów ciężarowych wykorzystywali coraz nowocześniejsze technologie przy produkcji silników wysokoprężnych, wymagających wyższej wydajności w zakresie smarowania. W latach 2008-2009, normy Euro IV z 2006 r. zostaną zastąpione normą Euro V, co wymagać będzie znacznego obniżenia ilości cząstek stałych oraz poziomów NOX.

Dodatkowo, Europejski Związek Producentów Samochodów (ACEA – ang. European Automobile Manufacturers Association) opracował programy testowe dla olejów, określające normy, które będą musiały zostać spełnione przez formuły smarów, zanim formuły te zostaną poddane testom samych producentów i zanim będą mogły zostać dodane do list produktów oryginalnych jako „zalecane” oleje silnikowe.

Według dystrybutora olejów silnikowych – firmy Valvoline, przejście na nowe przepisy i technologie może być procesem skomplikowanym dla osób zarządzających flotami, jednak korzyści wynikające ze spełnienia bardziej restrykcyjnych norm dotyczących emisji przeważają nad problemami związanymi z dostosowaniami; Valvoline może pomóc rozwiązać te problemy pomagając klientom w doborze odpowiednich produktów dla poszczególnych rodzajów działalności.

Valvoline Heavy Duty 2

Według związku ACEA, wprowadzenie normy Euro V będzie oznaczało, że ciężarówki muszą zmniejszyć emisję pyłów o 94% w porównaniu z rokiem 1990 oraz emisję NOx o 86% – do roku 2009. Do tego czasu, według ACEA, nowoczesne ciężarówki w Unii Europejskiej będą generowały jedną dziesiątą wartości emisji wytwarzanych przez ciężarówki wyprodukowane w latach 80-tych.

Aby spełnić restrykcyjne ograniczenia narzucone przez normy dotyczące emisji, producenci wysokoprężnych ciężarówek stosują różne technologie, takie jak:
Recyrkulacja gazów spalinowych (EGR – ang. Exhaust Gas Recirculation),
Recyrkulacja gazów spalinowych (EGR – ang. Exhaust Gas Recirculation) w połączeniu z DPF,
Samo SCR oraz SCR w połączeniu z DPF (Selektywna katalityczna redukcja, Filtr cząsteczek stałych w spalinach).

EGR to system obniżający poziom emisji NOx w silnikach, poprzez recyrkulację gazów przez silnik, gdzie wcześniej zużyty został tlen, co wiąże się z mniejszą emisją NOx w następnych cyklach.

SCR to system wykorzystujący specjalny środek do zmiany chemicznego składu gazów spalinowych a następnie spalający je w wyniku procesu podgrzania.

Jeśli system DPF zostanie wybrany jako technologia oczyszczania następczego, spowoduje on wychwycenie ostatnich cząstek sadzy przez filtr zamontowany w układzie wydechowym. Do tego typu procesów następczych, potrzebny jest specjalny rodzaj oleju silnikowego LOW SAPs HDDEO, na przykład Valvoline ProFleet LS SAE 10W-40.

Należy pamiętać, że największe wyzwanie związane z wprowadzeniem przepisów i utrzymaniem norm stoi przed małymi i średnimi flotami. Taka działalność zazwyczaj obejmuje pojazdy różnych marek, produkowane w różnych latach, mające różne wymagania olejowe. Duża liczba zmiennych oznacza mnogość wyborów i tu właśnie potrzebna jest pomoc.

Mimo, że w nowych realiach wymagań technicznych nie ma jednego uniwersalnego produktu, Valvoline może służyć pewną pomocą. Na przykład, oleje syntetyczne Valvoline ProFleet 10W-40 i ProFleet LS 10W-40 spełniają większość wymagań dla szerokiej gamy pojazdów. Olej silnikowy Valvoline ProFleet 10W-40 to w pełni syntetyczny olej silnikowy o formule zapewniającej przedłużone okresy pomiędzy wymianą oleju dla silników ciężarówek, autokarów oraz silników przemysłowych. Olej UHPD, Ultra High Performance Diesel, jest uznawany i zalecany przez producentów ciężarówek do przedłużonych okresów pomiędzy wymianą oleju, zgodnie w wymaganiami technicznymi przy jeździe na długich dystansach. Nowoczesny system dodatków zapewnia ochronę i pomaga utrzymać czystość silnika przez cały okres pomiędzy wymianą oleju. Ta unikatowa formuła znacznie obniża poziom tworzenia się osadów i zapobiega nagromadzeniu sadzy. Olej ProFleet 10W-40 jest odpowiedni dla silników Euro 1,2,3,4 z układami oczyszczania następczego w układach wydechowych EGR i SCR; nie dla DPF. (EGR: Recyrkulacja gazów spalinowych, SCR: Selektywna, katalityczna redukcja, DPF: Filtr cząsteczek stałych w spalinach).

Valvoline Heavy Duty – 3

Manager ds. usług technicznych Valvoline Arie de Graaf udzielił odpowiedzi na kilka pytań związanych z powyższymi kwestiami.

W jaki sposób należy wybierać najlepszy olej, uwzględniając nowe przepisy i ciągły postęp techniczny?

Wybór najlepszego rodzaju oleju silnikowego do ciężarówek zależy w dużej mierze od rodzaju zastosowania ciężarówki. Podam kilka przykładów ogólnych zastosowań i odpowiednich typów oleju oraz ich dane techniczne związane z parametrami ACEA.
Ogólne:

Praca na placu budowy, krótkie odległości:
Oleje silnikowe ACEA E2/E3, krótki okres pomiędzy kolejnymi wymianami.
Transport miejski I lokalny:
Oleje silnikowe ACEA E2/E3, standardowy okres pomiędzy kolejnymi wymianami.
Transport krajowy:
Oleje silnikowe ACEA E3, długi okres pomiędzy kolejnymi wymianami.
Transport międzynarodowy:
Oleje silnikowe ACEA E4, bardzo długi okres pomiędzy kolejnymi wymianami.

Transport krajowy/międzynarodowy z systemem emisji EGR, SCR, DPF
Oleje silnikowe ACEA E6, bardzo długi okres pomiędzy kolejnymi wymianami zgodnie z zaleceniami producenta.
Transport krajowy/międzynarodowy z systemem emisji EGR, SCR
Oleje silnikowe ACEA E7, bardzo długi okres pomiędzy kolejnymi wymianami zgodnie z zaleceniami producenta

Jakie jest powiązanie pomiędzy olejami EURO 1 2 3 i 4 a sekwencjami ACEA?
Sekwencje ACEA określono po to, aby spełnić przepisy europejskie dotyczące emisji.
Sekwencja ACEA E2 nie spełnia żadnych norm europejskich i jest najczęściej stosowana w olejach do pojazdów niedrogowych lub starszych pojazdów drogowych.

ACEA E4 to sekwencja dla przedłużonego okresu pomiędzy wymianą oleju, spełniająca wymogi norm Euro1, Euro2, Euro3 i Euro4.
ACEA E6 spełnia wymogi norm Euro1, Euro2, Euro3 i Euro4 i została opracowana specjalnie dla silników z filtrami cząstek stałych.
ACEA E7 spełnia normy Euro1, Euro2, Euro3 I Euro4.

Należy pamiętać, że wyższy numer ACEA E nie oznacza zawsze wyższej jakości oleju.

W jaki sposób lepkość wpływa na wydajność i ekonomię spalania?
Lepkość to parametr służący do określenia zdolności przepływu oleju przy bardzo niskich lub bardzo wysokich temperaturach. Specjalne dodatki poprawiają przepływ oleju, co jest szczególnie ważne przy tzw. ‘zimnym rozruchu’. Dla zastosowań wysokoprężnych lepkość oleju wynosi zazwyczaj 15W-40, 10W-40, 5W-30, bardziej płynny olej ‘15W,10W I 0W’ pozwala na nieznaczną oszczędność paliwa, również w zależności od sposobu wykorzystywania ciężarówki oraz od technologii zastosowanej przy konstrukcji silnika.

Jaki wpływ na harmonogramy wymiany oleju mają nowe przepisy?
Jeśli chodzi o okresy wymiany oleju, niezmiernie ważne jest, aby przestrzegać zaleceń producenta. Na przykład, olej ACEA E4 Ultra High Performance Diesel (UHPD) wykorzystywany w ciężarówkach Mercedes-Benz może być, w niektórych warunkach, wymieniamy po 120,000 km. Jednak w zastosowaniach MAN ten sam olej należy wymienić po 80,000 km.

Przy wprowadzeniu nowych przepisów, wymagań technicznych dla wysokowydajnych ciężarówek oraz uwzględniając istotę olejów silnikowych w procesie smarowania – w jaki sposób osoby zarządzające flotą mogą to wszystko pogodzić?

Dobre pytanie. Prosta odpowiedź brzmi – należy uzyskać profesjonalną poradę od zaufanego partnera w branży olejów. Park obejmujący wiele różnych rodzajów pojazdów różnych producentów zapewne potrzebuje zróżnicowanego zapasu produktów do smarowania, aby spełnić warunki dla wszystkich pojazdów.

Osoba zarządzająca flotą będzie chciała posiadać oleje pochodzące od jak najmniejszej liczby producentów, o ile to możliwe – a jednocześnie zapewnić możliwość spełnienia odpowiednich wymagań technicznych określonych przez normy unijne oraz przez producentów części oryginalnych do samochodów ciężarowych. Często wiąże się to z koniecznością pójścia na kompromis.