Rządowe Centrum Legislacji poinformowało o pracach nad nowym projektem ustawy dotyczącym kontroli trzeźwości w zakładach pracy. Zawarte w nim przepisy umożliwią pracodawcy m.in. prewencyjne badanie pracowników na obecność alkoholu lub podobnie działających środków.

Badanie trzeźwości w pracy – jak jest obecnie?

Nad projektem pracuje Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii. Jego przedstawiciele nie ukrywają, że działania w tym kierunku mają związek z wypadkami, spowodowanymi przez nietrzeźwych kierowców autobusów, które miały miejsce w ubiegłym roku w Warszawie.

W obecnym stanie prawnym brak jest podstaw do samodzielnego przeprowadzania przez pracodawcę prewencyjnego, wyrywkowego sprawdzania pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu. Nie ma także solidnych podstaw prawnych do skontrolowania pracownika, wobec którego zachodzi podejrzenie, że przyszedł do pracy w stanie nietrzeźwym lub zażywał środek psychoaktywny w czasie pracy.

Obecnie, zgodnie z prawem, badanie pracownika w kierunku spożycia przez niego alkoholu jest możliwe tylko na wniosek kierownika zakładu (lub osoby przez niego upoważnionej) lub jeżeli sam pracownik wyrazi na to zgodę. Nawet wówczas jednak, takiej kontroli nie może wykonać pracodawca, lecz wyłącznie uprawniony do tego organ, np.  policja. Przepis ten nie dotyczy jednak kontroli na obecność w organizmie podobnie działających środków. W praktyce zatem, nie ma legalnej możliwości sprawdzenia, czy pracownik zażywał narkotyki.

Badanie trzeźwości w pracy po zmianach

Przedstawiony przez Ministerstwo projekt ustawy zakłada, że pracodawcy będą mogli samemu sprawdzić, czy ich pracownicy przyszli do pracy trzeźwi lub czy spożyli alkohol w trakcie pracy. Podobnie będą mogli także sprawdzić, czy pracownicy nie znajdują się pod wpływem innych substancji psychoaktywnych. Co jednak ważne, pracodawca będzie mógł zbadać tylko sam fakt zażycia środków, nie będzie mógł dokładnie szacować poziomu ich zawartości w organizmie.

Badanie będzie mogła przeprowadzić także policja, jednak już nie tylko na prośbę samego pracownika (podejrzewanego o zażycie środków), ale także na wniosek pracodawcy.

Powyższe przepisy będą obowiązywały nie tylko w przypadku pracowników, zatrudnionych na umowę o pracę. Będą dotyczyły także osób pracujących na mocy umów cywilnoprawnych, a także samozatrudnionych, wykonujących pracę na rzecz zleceniodawcy. W przypadku stwierdzenia przez pracodawcę nietrzeźwości pracownika, będzie on zobligowany do niedopuszczenia go do wykonywania pracy.

Pracodawcy chcący badać trzeźwość pracowników, zostaną zobligowani do przygotowania regulaminu takich badań, określenia grupy pracowników nim objętych oraz poinformowania ich o wprowadzeniu takich czynności, na dwa tygodnie przed pierwszym badaniem.

Konkretna data wejścia w życie nowych przepisów nie jest na razie znana.