Autobusy z charakterystycznym logo stały się elementem krajobrazu ponad dwudziestu polskich miast. Chińska firma Yutong zdobywa coraz więcej kontraktów na elektrobusy na polskim rynku i stawia sobie ambitne cele. Czym charakteryzują się pojazdy tego producenta, czy są konkurencyjne względem autobusów europejskich, w jakich warunkach są produkowane? Zapraszamy do przeczytania naszej relacji z Zhengzhou – miasta, w którym mieści się główna fabryka i centrum badawczo-rozwojowe Yutong Bus.
Chińska elektromobilność – słowo wstępu
Na wstępie warto przytoczyć kilka ważnych informacji, które pozwolą uświadomić sobie, dlaczego Chiny stały się ważnym graczem na rynku pojazdów elektrycznych. Państwo Środka w ciągu ostatnich dekad przebyło przyspieszoną transformację, stosując specyficzny model gospodarczy, określany obecnie jako socjalistyczna gospodarka rynkowa. Abstrahując od oceny tej formy zarządzania, należy przyznać, że przyczyniła się ona do gwałtownego, dynamicznego wzrostu gospodarczego kraju. Chiny z zacofanego państwa, stały się drugą gospodarką na świecie. Wiele sektorów, takich jak motoryzacja, zaczęto rozwijać dopiero niedawno, za to na niespotykaną wcześniej skalę. Chińczycy skutecznie kopiowali rozwiązania z Europy i Stanów Zjednoczonych, od razu inwestując w rozwój zarówno pojazdów spalinowych jak i elektrycznych. Zwłaszcza w tym drugim sektorze, podejście pozwoliło w krótkim czasie nadrobić dystans, a nawet zbudować przewagę nad innymi kontynentami.
Obecnie w Chinach niemal co drugie nowo rejestrowane auto posiada napęd elektryczny. Nie inaczej jest w sektorze transportowym, gdzie lokalni producenci mocno stawiają na elektromobilność, nie rezygnując jednocześnie z produkcji pojazdów z napędem spalinowym. Firma Yutong, której poświęcony zostanie ten artykuł jest aktualnym światowym liderem w zakresie sprzedaży autobusów napędzanych zieloną energią. Na całym świecie sprzedała ich już ok. 180 tys. W ciągu 6 lat obecności na rynku europejskim, Yutongowi udało się zbudować wiodącą pozycję na rynku elektrycznych autobusów. Do Polski wszedł w 2020 r., podejmując współpracę z firmą Busnex Poland. Jak dotychczas, producent zakontraktował w Polsce ponad 140 autobusów elektrycznych dla 22 samorządów z 8 województw. Oprócz elektrycznych, Yutong jest w stanie dostarczać autobusy z napędem hybrydowym, wodorowym i tradycyjnym.
Fabryka Yutong w Zhengzhou
Zhengzhou – stolica prowincji Henan, leżąca nad rzeką Huang He, to region industrialny, intensywnie rozbudowywany w ostatnich latach. W samym mieście mieszka ok. 7 mln ludzi, a w jego obszarze metropolitalnym ok. 11 mln. Fabryka Yutong, pomimo tego, że jej włości zajmują ponad 1,1 miliona metrów kwadratowych, nie jest najbardziej znanym zakładem produkcyjnym w regionie. W Zhengzhou mieści się bowiem największa na świecie fabryka Iphone’ów. Pozostając jednak w branży motoryzacyjnej, należy wspomnieć, że Yutong jest największym pojedynczym zakładem produkującym autobusy na świecie. Posiada także jedną z najbardziej zaawansowanych technicznie baz produkcji dużych i średnich autobusów na świecie. Na dużą skalę są tu stosowane nowoczesne rozwiązania takie jak galwaniczne powlekanie podwozia i nadwozia czy w pełni zrobotyzowane malowanie.
Obecnie Yutong posiada ok. 15% udział w światowym rynku autobusów. Pojazdy firmy są oczywiście popularne przede wszystkim w Azji. Producent realizuje także olbrzymie kontrakty w Afryce. Wszystko wskazuje jednak na to, że firma osiągnęła gotowość do podboju kontynentów, na których wcześniej nie byłaby w stanie skutecznie rywalizować. Konkurować z autobusami marek europejskich mogą przede wszystkim elektrobusy Yutonga. Mylą się jednak ci, którzy uważają, że jedyną zaletą tych chińskich pojazdów jest niższa cena. Świadczy o tym choćby skala innowacyjności firmy, która inwestuje znaczne środki w działalność centrum badawczo-rozwojowego w Zhengzhou. Wiele wskazuje na to, że czasy w których chińscy producenci motoryzacyjni skupiali się na kopiowaniu rozwiązań europejskich producentów stają się przeszłością. Chińska myśl techniczna ma wiele do zaoferowania w kwestii chociażby najpilniejszych problemów związanych z bezpieczeństwem pojazdów zasilanych bateryjnie.
Yutong w 2010 r. po raz pierwszy zajął pierwsze miejsce na świecie pod względem wolumenu sprzedaży dużych i średnich autobusów. Do dziś nie oddał pozycji lidera. Cztery fabryki firmy mają możliwości produkcyjne sięgające 150 tys. pojazdów rocznie. Obecne plany firmy sięgają daleko poza kontynent azjatycki. Yutong nie chce być już jedynie dostawcą tanich pojazdów na rynki wschodzące. Chce pełnić rolę rynkowego innowatora. Świadczy o tym silne zaangażowanie w rynek elektromobilności – i nie chodzi tu wyłącznie o autobusy. Yutong produkuje także bateryjne pojazdy ciężarowe, autonomiczną ciężarówkę górniczą czy zelektryfikowane pojazdy budowlane. Tych rozwiązań nie oferuje jednak na razie w Europie. W ubiegłym roku Yutong zaprezentował platformę YEA – pierwszą na rynku pojazdów użytkowych platformę EV, integrującą w sobie software i hardware. Rozwiązanie stworzone z myślą o pojazdach elektrycznych posiada jednostkę centralną, pełniącą rolę “mózgu” pojazdu, zdolną do kontrolowania wszystkich systemów oraz wyposażenia. Platforma posiada własny, opracowany przez Yutong system operacyjny.
W czasie wizyty w Zhengzhou, dziennikarze mieli możliwość zwiedzenia części fabryki autobusów i autokarów. Zakład wytwarza zarówno pojazdy zasilane wyłącznie energią elektryczną jak i te tradycyjne – o długości od 7 m do 18 m, a także autobusy piętrowe z nadwoziem całkowicie aluminiowym, autobusy lotniskowe i luksusowe autobusy klasy “biznes”. Yutong ma 15 linii produkcyjnych. Pomiędzy kolejnymi etapami montażu, pojazdy są przenoszone przez specjalny liniowy podnośnik, co znacznie przyspiesza cały proces.
Yutong opracował także innowacyjny, dachowy system ładowania autobusów elektrycznych. Może on automatycznie łączyć się z pojazdem i realizować ładowanie o dużej mocy. Aby podłączyć pojazd do ładowarki wystarczy nacisnąć tylko jeden przycisk. Cała pozostała procedura przebiega automatycznie.
Pojazdy elektryczne, hybrydowe, wodorowe i… autonomiczne
Yutong jednocześnie pracuje nad rozwojem trzech typów pojazdów, realizujących strategię tzw. “zielonej energii”. Obecnie największym zainteresowaniem rynku cieszą się autobusy elektryczne marki, ale na niektóre rynki dostarczane są także autobusy hybrydowe oraz pojazdy wyposażone w ogniwa wodorowe. Pierwszy akumulatorowy autobus Yutong wypuścił na rynek już w 1999 r.
Firma pracuje także nad rozwojem pojazdów autonomicznych. Już w 2019 r. autonomiczny autobus Yutong L4 Xiaoyu przeszedł pierwsze testy na drogach publicznych. Podczas tegorocznej wizyty w Zhengzhou, zaproszeni przez firmę Yutong dziennikarze wzięli udział w teście autonomicznego autobusu na ulicach miasta. Producent otrzymał specjalne pozwolenie od rządu na przeprowadzanie testów na drogach publicznych. Takich zezwoleń nie wydaje się w Europie. Trzeba jednak zauważyć, że trasa testowa w Zhengzhou została wytyczona w mało ruchliwym miejscu – dzielnicy, która choć posiada pełną infrastrukturę drogową, obecnie nie jest jeszcze licznie zamieszkana. Samochody, skutery czy inne pojazdy w godzinie testu (ok. 11 przed południem) pojawiały się na drogach sporadycznie. Niewielu było także pieszych na przydrożnych chodnikach czy parkingach. Wydaje się, że tego typu warunki są idealne do testowania autonomicznych technologii. Są jednak bardzo trudne do stworzenia w większości miejskich aglomeracji.
Ze względu na przepisy, podczas autonomicznego przejazdu w kabinie autobusu musi znajdować się kierowca. Autobus jedzie w pełni autonomicznie, ale w przypadku sytuacji awaryjnej jego komputer może poinformować o konieczności przejęcia kontroli nad pojazdem.
Co się dzieje w centrum badawczo-rozwojowym Yutong? Kilka przykładów.
Centrum ma dwie kondygnacje i zajmuje powierzchnię 2800 metrów kwadratowych. Przestrzeń nie jest przeznaczona do prowadzenia badań w całości. W budynku znajduje się także m.in. sala wystawowa, przedstawiająca historię rozwoju transportu miejskiego na świecie oraz ekspozycja pojazdów Yutong.
W laboratorium inżynierowie pracują nad ulepszeniami własnych produktów – poprawą wydajności baterii, stosunku masy i rozmiarów do pojemności. W specjalnych komorach przeprowadzane są symulacje. W jednym z pomieszczeń badana jest odporność pojazdów na temperatury – od -40 do 60 st. C. Sprawdzana jest tu nie tylko praca układu napędowego, ale też innych systemów, np. klimatyzacji czy odszraniania.
Laboratorium wibracji i hałasu Yutong to pierwsze profesjonalne laboratorium w branży autobusowej, które może przeprowadzać testy w pełnym zakresie, od poziomu konkretnego materiału po pojazd jako całość. Może przeprowadzać różne badania, np. nad pochłanianiem i izolacją dźwięku materiału, jakością dźwięku i wychwytywaniem nietypowych dźwięków pojazdu. Yutong zbudował także laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej, które bada niewidoczne dla oka promieniowanie elektromagnetyczne oraz wychwytuje zakłócenia elektromagnetyczne w pojazdach i ich osprzęcie.
Producent ma także własny tor testowy, zlokalizowany przy jednej z fabryk. Zawiera on m.in. drogę do testów przy wysokich prędkościach, pętle o dużym nachyleniu i specjalne podłoże do testów systemu ESP. Ciekawostką jest również brodzik, w którym sprawdzana jest szczelność autobusu i odporność baterii oraz osprzętu pojazdu na zanurzenia.
Yutong pracuje w swoich laboratoriach jednocześnie nad kilkoma zagadnieniami technicznymi. Przeprowadza także regularnie testy swoich rozwiązań. Kilka z nich wykonano specjalnie dla zaproszonych do Zhengzhou dziennikarzy. Jeden z testów polegał na zanurzeniu silnika elektrycznego wraz z osprzętem w wodzie, na głębokość 2 metrów. Eksperyment miał wykazać wysoką szczelność stosowanych zabezpieczeń. Silnik pracował pod wodą, a obecni na miejscu inżynierowie zapewniali, że osprzęt może opierać się wodzie przez nawet 72 godziny.
Kolejny test polegał na poddaniu dwóch baterii autobusów elektrycznych skrajnie wysokim temperaturom. Jedna z baterii posiadała zaprojektowane przez firmę Yutong zabezpieczenie wykorzystujące właściwości chemiczne azotu. Baterie były podgrzewane od spodu.
W trakcie prezentacji wykonano także test odporności baterii autobusu elektrycznego na uszkodzenia. Miał on wykazać, że w momencie przebicia obudowy i korpusu baterii nie dojdzie do samozapłonu. Inne, odbywające się w specjalnej komorze badanie polegało na umieszczeniu baterii w płonącym palenisku. Miało ono wykazać, że w baterii nie dojdzie do eksplozji, a zabezpieczenia baterii przez dłuższy czas powstrzymają płomienie, by dać służbom ratunkowym jak najwięcej czasu na interwencję.
Firma Yutong inwestuje ok. 5% swoich przychodów w prace badawczo-rozwojowe, co przekłada się na inwestycję rzędu ok. miliarda juanów (ok. 500 mln złotych). Całe centrum badawcze zajmuje prawie 60 tys. mkw. Firma zgłosiła już ponad 4 tysiące patentów. Jej celem jest dalsze zwiększanie wydajności produktów, takich jak bateria oferowana z gwarancją na 1,5 mln kilometrów. Firma rozwija także technologie pojazdów połączonych i (wspólnie z innym chińskim przedsiębiorstwem) projekt autonomicznych busów, zamawianych poprzez aplikację na smartfony.
Przyjmując europejskich dziennikarzy w swojej siedzibie, Yutong bez wątpienia chciał obalić pewne funkcjonujące na rynku mity dotyczące chińskich produktów motoryzacyjnych. Trzeba uczciwie przyznać, że Chińczycy dokonali w ostatnich latach skoku technicznego i nie produkują już wyłącznie słabej jakości kopii europejskich pojazdów. Ze względu na skalę podejmowanych inwestycji mają szansę stać się innowatorem w dziedzinie transportu. Chińskie firmy zbudowały silną pozycję w branży napędów elektrycznych, gdzie już dziś – zdaniem branżowych ekspertów – mocno wyprzedzają europejską konkurencję. W dyskusjach o przyszłości europejskiego rynku motoryzacyjnego bez wątpienia nie należy dziś pomijać chińskich podmiotów, które mogą (choć nie muszą, gdyż zależy to w dużej mierze także od decyzji politycznych) mieć bardzo duży wpływ na transformację mobilności na Starym Kontynencie.
Komentarze